Τετάρτη 27 Μαρτίου 2019

Συνέντευξη με τους hackedepicciotto

Πρόσωπα που κουβαλούν το καθένα τη δική του μυθολογία, ο Alexander Hacke και η Danielle de Picciotto έχουν για χρόνια μια κοινή διαδρομή, ως ζευγάρι στη ζωή και στην τέχνη. Ως hackedepicciotto ηχογραφούν και παρουσιάζουν τη μουσική τους ανά τον κόσμο, έχοντας εγκαταλείψει πολλές από τις συμβάσεις και συνθήκες που συνήθως αναζητούν οι άνθρωποι προκειμένου να νιώθουν ασφαλείς. Τους κουβέντιασα για αυτά και για διάφορα άλλα, με αφορμή την επερχόμενη εμφάνισή τους στην Αθήνα (30 Μαρτίου, Death Disco). Πατήστε εδώ για τα περαιτέρω.

Τρίτη 26 Μαρτίου 2019

Υπογραμμίσεις XVIII: Luis Sepúlveda

Είχα διαβάσει παλιότερα Το Ημερολόγιο Ενός Ευαίσθητου Killer αλλά, πέρα από το όνομα του συγγραφέα του, δεν θυμάμαι σχεδόν τίποτα από εκείνο το σύντομο ανάγνωσμα. Σύντομη είναι και Η Ιστορία Του Γάτου Που Έμαθε Σ' Ένα Γλάρο Να Πετάει, που μου δώρισαν τα πεθερικά μου την Πρωτοχρονιά -έπειτα από παραίνεση της Ελένης, που είχε δει τη θεατρική εκδοχή του έργου με το σχολείο της.

Ένα βιβλίο σαν κι αυτό, ένα παραμύθι ουσιαστικά, διαβάζεται εύκολα σε μια μέρα -αλλά εγώ το διάβασα σε έναν μήνα. Ίσως έφταιξε που το είδα ως παραμύθι, ως μια φόρμα, δηλαδή, που (θεωρούσα πως) έχω ξεπεράσει ως αναγνώστης. Όμως, ξανακοιτώντας τα σημεία που σημείωνα καθώς προχωρούσα, διαπιστώνω ότι πρόκειται για μια ιστορία που αφορά όλους, κάθε ηλικίας, καταγωγής και προσανατολισμού ανθρώπους. Γιατί, καμιά φορά, χαμένοι σε δαιδαλώδεις εννοιολογικές διαδρομές, ξεχνάμε τις απλές αλήθειες που (θα έπρεπε να) διέπουν τις ζωές μας.

Της Κενγκά, που καμάρωνε για τις ασημένιες της φτερούγες, πιο πολύ απ' όλα τής άρεσε να κοιτάζει τις σημαίες των καραβιών, γιατί ήξερε πως καθεμιά απ' αυτές αντιπροσώπευε κι έναν τρόπο ομιλίας· έναν τρόπο να ονοματίζεις τα ίδια πράγματα με διαφορετικές λέξεις.

"Αυτοί οι άνθρωποι κάνουν τη ζωή τους δύσκολη!" έκρωξε κάποτε η Κενγκά σε μια συνταξιδιώτισσά της. "Ενώ εμείς, οι γλάροι, όπου κι αν βρισκόμαστε, τα ίδια κρώζουμε..."

"Έτσι είναι" έκρωξε η άλλη. "Κι αυτό που μου κάνει περισσότερη εντύπωση, είναι πως, καμιά φορά, οι άνθρωποι τα καταφέρνουν και συνεννοούνται."
-----
"Είναι μεγάλη τύχη να 'σαι γάτος σε λιμάνι, εσύ όμως πρέπει να φυλάγεσαι, γιατί έχεις κάτι που μπορεί να σου φέρει δυστυχία. Γιε μου, αν κοιτάξεις τ' αδέλφια σου, θα δεις πως όλα είναι γκρίζα κι έχουν ραβδώσεις - σαν τιγράκια. Εσένα όμως το χρώμα σου είναι κατάμαυρο, αν εξαιρέσεις εκείνη την άσπρη βουλίτσα κάτω απ' το πιγούνι. Υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν πως οι μαύροι γάτοι φέρνουν γρουσουζιά."
-----
"Το νιαούρισμα τιμής που δίνει ένας γάτος του λιμανιού, δεσμεύει όλους τους γάτους του λιμανιού."
-----
Εκεί, λοιπόν, στη ρίζα της γέρικης καστανιάς, οι τέσσερις γάτοι έπιασαν να νιαουρίζουν έναν θλιμμένο σκοπό, και στα νιαουρίσματά τους προστέθηκαν αμέσως αυτά των γύρω γάτων, κι ύστερα των γάτων απ' την άλλη όχθη του ποταμού, και στα νιαουρίσματα των γάτων ενώθηκαν τα γαβγίσματα των σκύλων, το παραπονιάρικο κελάηδισμα των καναρινιών απ' τα κλουβιά τους και των σπουργιτιών απ' τις φωλιές τους, το θλιμμένο τσίριγμα των ποντικών, ακόμα και οι άρυθμες στριγκλιές του χιμπαντζή Ματίας.

Τα φώτα όλων των σπιτιών του Αμβούργου άναψαν, κι οι κάτοικοί τους αναρωτήθηκαν τους λόγους αυτής της παράξενης θλίψης που είχε πιάσει ξαφνικά όλα τα ζώα.
-----
"Θα τα καταφέρουμε" νιαούρισε ο Ξερόλας. "Έχω ήδη αρχίσει να διαβάζω την εγκυκλοπαίδεια, αλλά η γνώση παίρνει χρόνο."
-----
"Δυστυχώς" νιαούρισε ο Κολονέλο, "οι άνθρωποι είναι εντελώς απρόβλεπτοι. Πολλές φορές, ξεκινούν με τις καλύτερες προθέσεις και καταλήγουν να κάνουν το μεγαλύτερο κακό."

"Όλοι σ' αγαπάμε, Καλότυχη. Και σ' αγαπάμε, γιατί είσαι μια γλαροπούλα - μια όμορφη γλαροπούλα. Δεν σου αντιλέγουμε όταν σ' ακούμε να κρώζεις ότι είσαι γάτος, γιατί μας κολακεύει που θέλεις να 'σαι σαν κι εμάς· όμως, είσαι διαφορετική από μας - και μας αρέσει που είσαι διαφορετική. [...] Σου χαρίσαμε όλη μας τη στοργή, χωρίς να θέλουμε ποτέ να σε κάνουμε γάτο. Σε θέλουμε γλάρο, κι έτσι σ' αγαπάμε. Νιώθουμε πως κι εσύ μας αγαπάς, πως είμαστε φίλοι σου, η οικογένειά σου, κι είναι καλό να ξέρεις πως μαζί σου μάθαμε κάτι για το οποίο καμαρώνουμε: μάθαμε να εκτιμούμε, να σεβόμαστε και ν' αγαπάμε ένα διαφορετικό πλάσμα. Είναι πολύ εύκολο ν' αποδέχεσαι και ν' αγαπάς αυτούς που είναι σαν κι εσένα, αλλά πολύ δύσκολο κάποιον που είναι διαφορετικός - κι εσύ, μας βοήθησες να το κατορθώσουμε."
-----
[...] ήξεραν όλες τις ταπεινώσεις στις οποίες οι άνθρωποι υποβάλλουν οποιοδήποτε ζώο που αποδεικνύεται έξυπνο και επιδεκτικό: τα λιοντάρια, τα μεγάλα αιλουροειδή που υποχρεώνονται να ζουν πίσω απ' τα σίδερα ή στα τσίρκα, για να βάζει ένας κρετίνος το κεφάλι του μέσα στο στόμα τους· τους παπαγάλους, που τους κλείνουν σε κλουβιά για να τους βάζουν να επαναλαμβάνουν ανοησίες. Για όλα αυτά, το να νιαουρίσει ένας γάτος στη γλώσσα των ανθρώπων, περιέκλειε μεγάλους κινδύνους.
-----
"Ένας ποιητής!" νιαούρισε ο Ξερόλας. "Αυτό που κάνει ο άνθρωπος της Μπουμπουλίνας, λέγεται ποίηση. Τόμος δεκαέξι, γράμμα Π, της εγκυκλοπαίδειας."

"Και πώς σου μπήκε η ιδέα πως αυτός ο άνθρωπος ξέρει να πετάει;" νιαούρισε ο Γραμματικός.

"Μπορεί να μην ξέρει να πετάει με φτερά" νιαούρισε ο Ζορμπάς, "αλλά, όταν τον ακούω, σκέφτομαι πως πετάει με τα λόγια του."
-----
"Κι αν όλα αυτά είναι ένα όνειρο, τι σημασία έχει; Μ' αρέσει, και θέλω ν' ακούσω κι άλλο."
-----
"Εντάξει, γάτε. Τα καταφέραμε" είπε αναστενάζοντας.

"Ναι" νιαούρισε ο Ζορμπάς. "Στο χείλος του κενού κατάλαβα το πιο σημαντικό."

"Α, ναι; Και τι είναι πιο σημαντικό;" ρώτησε ο άνθρωπος.

"Πως πετάει μόνο αυτός που τολμάει να πετάξει" νιαούρισε ο Ζορμπάς.

* Luis Sepúlveda, Η Ιστορία Του Γάτου Που Έμαθε Σ' Ένα Γλάρο Να Πετάει (1996), μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδη, εκδόσεις Opera

Πέμπτη 7 Μαρτίου 2019

Όλη η αλήθεια για το τραγούδι που θα μας εκπροσωπήσει στη Eurovision

Πριν ακόμα συμπληρωθούν 24 ώρες από τη στιγμή που δημοσιοποιήθηκε το "Better Love", το τραγούδι με το οποίο η Κατερίνα Ντούσκα θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στον φετινό διαγωνισμό της Eurovision, το αντίστοιχο κλιπ στο YouTube μετράει ήδη μερικές εκατοντάδες χιλιάδες παιξίματα. Ποια είναι, όμως, αυτή η "καλύτερη αγάπη" για την οποία μάς τραγουδά η νεαρή τραγουδοποιός και ερμηνεύτρια;

Μια ματιά στους στίχους δίνει ενδεχομένως κάποιες απαντήσεις. "Teach me carelessness" και "I'm about to see all that's made up/ And everything they want from us" και "I've lost enough". Μιλάει για έναν κατασκευασμένο, στημένο κόσμο το τραγούδι, και για εκείνους που ζητούν, που επιτάσσουν τα πάντα, σε αντιδιαστολή με εκείνο που ποθεί αληθινά ο άνθρωπος: την ανεμελιά, γιατί έχει ήδη χάσει πολλά. Ξεκαθαρίζει ότι ο πόθος γι' αυτό το ζητούμενο έρχεται με ορμή από τα βάθη της ύπαρξης: "I can't hide it/ I won't fight this/ Yearning feeling inside", αλλά και ότι απαιτείται δράση προκειμένου αυτό να επιτευχθεί: "No pain no gain" και "Go deep with me".

Αλλά και το βίντεο του τραγουδιού λειτουργεί συμπληρωματικά προκειμένου να στοιχειοθετηθεί το μήνυμα. Το αποκλειστικά γυναικείο καστ που πλαισιώνει την πρωταγωνίστρια μοιάζει να βολοδέρνει στο γυμνό σκηνικό, ανέκφραστο, έχοντας χάσει την επαφή του, θα 'λεγε κανείς, με ό,τι συνιστά ουσιαστικό βίωμα. Όλες οι φιγούρες είναι ντυμένες σε ροζ χρώματα, εκτός από δύο: μοιάζουν οι μόνες ικανές να ξεφύγουν από το απάνθρωπο κατεστημένο και ήδη κουνούν τα πέπλα-φτερά τους, έτοιμες να πετάξουν μακριά.

Είναι, λοιπόν, το κομμουνιστικό όραμα αυτό που επαγγέλλεται το "Better Love". Γιατί μια καλύτερη αγάπη θα υπάρξει μόνο αν ο άνθρωπος βρει το αληθινό νόημα πίσω από την επίπλαστη ευημερία (που κι αυτή πηγαινοέρχεται, εδώ που τα λέμε) του καπιταλιστικού συστήματος. Τα ημίμετρα (το ροζ) είναι καλά για το εδώ και το τώρα, αλλά πρέπει να πάμε παρακάτω, πιο βαθιά (στο κόκκινο), είναι σαν μας λέει.

Τι άλλο θα μπορούσαμε, δηλαδή, να περιμένουμε από την ΕΡΤ και μιαν απευθείας ανάθεση στη δεδομένη συγκυρία και με τους δεδομένους υπευθύνους, από μια ακόμη κεκαλυμμένη απόπειρα εκπόρθησης ενός ακόμα προπυργίου του σαθρού κόσμου στον οποίο ζούμε; Από το 2015, που έγινε σαφές ότι η απευθείας σύγκρουση με τις δομές δεν θα έφερνε ευτυχή αποτελέσματα, η μάχη έχει μεταφερθεί στο παράπλευρο και στο συμβολικό επίπεδο, όπου υπάρχουν τα εργαλεία να πριονιστεί η ηγεμονία των εγκαθιδρυμένων μοντέλων ζωής και σκέψης. Και ένα πολύ καλό εργαλείο είναι ο εγκιβωτισμός του μηνύματος σε μια απόλυτα σύγχρονη εκδοχή της ποπ μουσικής και η αποστολή του σε έναν διαγωνισμό που απασχολεί εκατομμύρια πολίτες της Δύσης -και όχι μόνο.

Κάποιοι έψαχναν για ράβδους χρυσού στο περιβόητο αεροπλάνο που ήρθε από τη Βενεζουέλα τις προάλλες, όμως μάλλον άλλου είδους ήταν το φορτίο που κουβαλούσε. Είναι άραγε αλήθεια ότι σε αυτή την πολύπαθη γωνιά του κόσμου γυρίστηκε το εν λόγω βίντεο-κλιπ; Ίσως να μη μάθουμε ποτέ την απάντηση σε αυτό, αλλά και σε άλλα ερωτήματα που προκύπτουν. Όμως το κρισιμότερο ερώτημα, σε ό,τι αφορά το ουσιαστικό διακύβευμα, το θέτει επιτακτικά το ίδιο το τραγούδι:

"What you waiting for?"

Οι... "300" ηρωικοί αναγνώστες