Τρίτη 11 Ιανουαρίου 2022

Για τον John Lennon του James Patterson

Το βιβλίο The Last Days Of John Lennon κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2020, προκειμένου να συμπέσει με την 40ή επέτειο της δολοφονίας του διάσημου μουσικού από τον Mark David Chapman. Γραμμένο από τον James Patterson, αμερικανό συγγραφέα με ειδίκευση στο αστυνομικό μυθιστόρημα, αποτελεί μια μίξη βιογραφίας και μυθοπλασίας, που το φθινόπωρο του 2021 κυκλοφόρησε και στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Δίχτυ, σε μετάφραση Μάνου Βιτεντζάκη.

Θα ξεκινήσω από το βασικό ατού του βιβλίου, που είναι ότι αποτελεί, αυτή τη στιγμή, τη μοναδική, απ' όσο γνωρίζω, έκδοση στην ελληνική βιβλιογραφία που να περιλαμβάνει μια πλήρη εξιστόρηση της ζωής και της καλλιτεχνικής διαδρομής του Lennon -από την εποχή των Quarrymen, διατρέχοντας τη λαμπρή καριέρα του με τους Beatles, και τη σόλο πορεία του. Στο παρελθόν έχουν υπάρξει διάφορες ανάλογες προσπάθειες -συνήθως γεμάτες λάθη και παραλείψεις-, αλλά οι περισσότερες πια βρίσκονται εκτός κυκλοφορίας. Το γεγονός δεν είναι διόλου θετικό, βεβαίως, αλλά θα μου πείτε εδώ δεν έχουμε βιβλία για δικούς μας σπουδαίους καλλιτέχνες, θα είχαμε για... γιεγιέδες της αλλοδαπής;

Η ελληνική έκδοση είναι καλή, προσεγμένη. Θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί κάποια λάθη μεταφραστικά και επιμέλειας, βέβαια. Π.χ. Howlin' Wolf δεν ήταν συγκρότημα αλλά μπλουζ καλλιτέχνης (σελ. 142), δεν ήταν μία πρώην αλλά ένας πρώην του Brian Epstein που έκλεψε τον χαρτοφύλακά του (σελ. 195), και είναι μια συμμαθήτρια και όχι ένας συμμαθητής του Julian Lennon, που απεικονίζεται στη ζωγραφιά που ενέπνευσε το "Lucy In The Sky With Diamonds" (σελ. 206). Εύκολα μπορεί να φανταστεί κανείς πώς κατέληξαν αυτά τα σημεία να μεταφραστούν λάθος, γι' αυτό και σε τέτοιες προσπάθειες χρειάζεται να υπάρχει ένας σύμβουλος έκδοσης με γνώσεις επί του αντικειμένου.

Ο ίδιος ο Patterson, ας πούμε, έγραψε το βιβλίο του με τη συμβολή των Casey Sherman και Dave Wedge, ακριβώς επειδή ο ίδιος δεν είναι ειδικός στα περί μουσικής ιστορίας. Ομολογουμένως, ο τίτλος που επέλεξε -με λογική κράχτη, προφανώς- δεν αντικατοπτρίζει το περιεχόμενο του βιβλίου του. Όπως προανέφερα, εδώ διαβάζουμε ολόκληρη τη ζωή του Lennon (αν και παραλείπεται ανεξήγητα το κομβικό άλμπουμ Plastic Ono Band του 1970), με ένα μικρό ποσοστό των σελίδων να αφορούν τις τελευταίες του μέρες. Για την ακρίβεια, περισσότερα διαβάζουμε για τις τελευταίες μέρες ελευθερίας του Chapman, πριν αυτός καταλήξει στη φυλακή -γεγονός που είναι φάουλ του συγγραφέα, έστω κι αν η δικαιολογία του θα μπορούσε να είναι ότι τον ιντρίγκαρε η "ντετεκτίβικη" πλευρά του ζητήματος.

Σε κάθε περίπτωση, ο Patterson και οι συνεργάτες του έφτιαξαν ένα ανάγνωσμα που έχει ρυθμό, και που διαβάζεται γρήγορα και ευχάριστα. Στην εποχή της αέναης απόσπασης της προσοχής, ο χωρισμός σε μικρά κεφάλαια είναι ένα ατού που δεν πρέπει πια να αγνοείται από κανέναν. Όσο μάλιστα πλησιάζει κανείς προς το τέλος, η αδρεναλίνη ανεβαίνει -το ίδιο και η ναυτία. Παρότι ξέρεις τι θα συμβεί, παρότι ξέρεις τον δολοφόνο και το όργανο του εγκλήματος, ο Patterson καταφέρνει να σε βάλει μέσα στο τραγικό συμβάν, και στον πνιγηρό αντίκτυπό του. Το ότι σε βάζει και στο μυαλό του μισητού δολοφόνου είναι ένα τρικ αμφιλεγόμενο μεν, ισχυρά μαγνητικό δε.

Κλείνοντας, θέλω να συγχαρώ τις εκδόσεις Δίχτυ για την επιλογή τους να επενδύσουν σε ένα μουσικό θέμα. Λείπουν τα μουσικά βιβλία, όσο κι αν εκδίδονται συνεχώς περισσότερα. Ελπίζω ο νέος αυτός εκδοτικός οίκος να συνεχίσει με ανάλογες, και ακόμα καλύτερες, προσπάθειες.

Οι... "300" ηρωικοί αναγνώστες