Κυριακή 29 Δεκεμβρίου 2019

Ένα αντίο στον Θάνο Μικρούτσικο (1947-2019)

Αρχές μέχρι μέσα της δεκαετίας του '90, ακολουθούσα τον πατέρα μου όποτε ανέβαινε από τη Σπάρτη στην Αθήνα για δουλειές και ψώνια. Οργώναμε το κέντρο (βιβλιοπωλείο του Μιχαλά, Μαμ, Metropolis...) και περνάγαμε πάντα μια βόλτα κι από τον Νάκα, στη Ναυαρίνου. Πήγαινα κατευθείαν στο υπόγειο, εκεί που ήταν τα βιβλία, και έψαχνα κάτι που να με ενδιαφέρει για να μου το αγοράσει. Κάποια φορά μου έδειξε ένα βιβλίο με μια παιδική, θα 'λεγες, ζωγραφιά στο εξώφυλλο -ένα καράβι σε μια θάλασσα-, λέγοντάς μου ότι ήταν αξιόλογο. Γραμμές των Οριζόντων του Θάνου Μικρούτσικου. Το επέλεξα τελικά. Κι έτσι πρωτοήρθα σε επαφή με τα τραγούδια αυτά: διαβάζοντας την παρτιτούρα και παίζοντας στο πιάνο.

Μου είχε κάνει εντύπωση που η φιλόλογος στο σχολείο, όταν ήρθε η ώρα να κάνουμε Καββαδία, έφερε κασετόφωνο και μάς έπαιξε μερικά από εκείνα τα τραγούδια. Εντυπωσιακή ήταν και η επιτυχία του δίσκου Στου Αιώνα Την Παράγκα, το 1996, που ο πατέρας μου αγόρασε σε CD κι έπαιξε πολλές φορές στο σπίτι. Αργότερα, στα φοιτητικά χρόνια, ο Μικρούτσικος ήταν συχνά θέμα συζήτησης με τους φίλους και συμφοιτητές. Αλλά και με τον πιο παλιό μου φίλο, τον Χρήστο, καβγαδίζαμε για το αν ήταν όντως καλός πιανίστας και συνθέτης. Σχεδόν πάντα οι κουβέντες που τον αφορούσαν ήταν καθαρά μουσικής, καλλιτεχνικής φύσεως. Το μόνο εξωμουσικό ζήτημα ήταν εκείνη η υπουργοποίησή του, στα χρόνια του ΠΑΣΟΚ.

Είχα τη χαρά να τον δω πολλές φορές στη σκηνή: στον Σταυρό Του Νότου, παρέα με τον Χρήστο Θηβαίο, αρχές των '00s, με τα Υπόγεια Ρεύματα στο Κύτταρο, με τον Μίλτο Πασχαλίδη το 2016 -ίσως ξεχνώ κάποιες... Αλλά είχα και την τύχη να τον συναντήσω δύο φορές από κοντά -κι ευγνωμονώ γι' αυτό τους ανθρώπους που μου έδωσαν αυτή την ευκαιρία, τον Τάσο Καραντή και τον Χάρη Συμβουλίδη. Η πρώτη ήταν το 2010, όταν, εντελώς απροετοίμαστος, τον συνάντησα στο σπίτι του, στο Μετς, αντικαθιστώντας έναν φίλο που ήταν να τον συναντήσει αλλά τελευταία στιγμή δήλωσε αδυναμία. Τη δεύτερη, το 2017, και πάλι στον προσωπικό του χώρο, τον ρώτησα αν θυμόταν ότι τα είχαμε ξαναπεί. "Τα επίθετά μας, Μικρούτσικος, Τσαντίλας, δεν ξεχνιούνται", ήταν η απάντησή του.

Ήταν από τους ανθρώπους που μπορούσαν να μιλούν για ώρες, αν τους άφηνες. Είχε πολλά και ενδιαφέροντα να πει, κάθε φορά. Δεν δίσταζε να σου "την πει" αν διαφωνούσε, ούτε, όμως, είχε πρόβλημα να δει και τη δική σου οπτική. Ούτε να περιαυτολογήσει δίσταζε, ούτε να υποστηρίξει με πάθος τη θέση και το έργο του. Θέλω να επιστρέψω σε εκείνες τις κουβέντες μας, που αποτελούν πολύτιμο αρχείο για μένα, και να ακούσω τα κομμάτια που δεν μπήκαν ποτέ στις δημοσιεύσεις (εδώ θα βρείτε τη δεύτερη, η πρώτη δεν υπάρχει πια στο διαδίκτυο, προσωρινά ελπίζω).

Σίγουρα η άποψή του πάνω στην ποίηση του Νίκου Καββαδία αποτελεί κομβικό σημείο, για το ελληνικό τραγούδι, αλλά και για την αναγνώριση του έργου του ποιητή. Αποτελεί και σημείο συνάντησής μου με τη Σάντη, που όταν τη γνώρισα είχε τρέλα με τον Καββαδία και τα συγκεκριμένα τραγούδια. Όμως ο Μικρούτσικος έγραψε πολλά άλλα τραγούδια και έργα -κάμποσα από αυτά σπουδαία-, τα οποία περιμένουν να ανακαλυφθούν από τους πολλούς.

Στην τελευταία μας συνάντηση του μίλησα για ένα βιβλίο που σκεφτόμουν -κι ακόμα σκέφτομαι- να γράψω, για το οποίο ήθελα τη βοήθειά του. Δεν δίστασε να μου δώσει όλα του τα τηλέφωνα για να συναντηθούμε ξανά. Όμως εμένα λίγο μετά άλλαξε εντελώς η ζωή μου. Το ίδιο και η δική του. Δεν συναντηθήκαμε ξανά.

Αλλά, από μιαν άποψη, θα συναντιόμαστε πάντα.

* Φωτογραφία από εδώ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Οι... "300" ηρωικοί αναγνώστες