Το Δόκτωρ Ύπνος είναι η συνέχεια της Λάμψης, ενός εκ τω πλέων διάσημων κι αγαπημένων μυθιστορημάτων του Stephen King. Διαβάζοντάς τα το ένα πίσω απ' τ' άλλο ήταν μάλλον πιο εύκολο από ποτέ να εντοπίσω τις διαφορές ανάμεσα στη νεανική φάση του συγγραφέα και την ώριμη εποχή του.
Λοιπόν, προτιμώ σαφώς τον "παππού" King: είναι ικανότερος, διεξοδικότερος, πιο διεισδυτικός, πιο συγκινητικός. Είναι πιο ικανός, γενικότερα, στο να επιτρέπει μια καλύτερη κατανόηση από τη μεριά του αναγνώστη των πολλαπλών επιπέδων που κρύβουν οι ιστορίες του -οι παραβολικές μέθοδοί του είναι πιο δουλεμένες. Ναι, ο King έφτιαξε το όνομά του ως νέος άνθρωπος που πάλευε με τις εξαρτήσεις και τη σκοτεινή πλευρά, όμως η νηφαλιότητα και ο χρόνος πρόσθεσαν στην περίπτωσή του, δεν αφαίρεσαν.
Το Δόκτωρ Ύπνος έχει όλα αυτά που θα περίμενε κανείς από ένα βιβλίο του διάσημου Αμερικανού συγγραφέα: χαρακτήρες που θα συμπονέσεις, πλοκή με μπόλικες ανατροπές, χιούμορ που τσακίζει κόκαλα, άπλετο τρόμο φυσικά. Πιθανότατα δεν θα μείνει στην Ιστορία το εν λόγω πόνημα -ίσως επειδή δεν έχει κάποιο συγκλονιστικό φινάλε, ίσως ακόμα λόγω της απουσίας κάποιας ιδιαίτερης πρωτοτυπίας. Όμως είναι απολαυστικό και διαβάζεται νεράκι -κι αυτό το τελευταίο δεν θα το έλεγα για τη Λάμψη, για παράδειγμα. Σίγουρα δεν θα το πρότεινα ως εισαγωγή στο σύμπαν του συγγραφέα του, όμως ειδικά για όσους έχουν διαβάσει το πρώτο μέρος, είναι, θα έλεγα, must.
-----
"Η μάθηση από μόνη της είναι δώρο, ξέρεις. Το καλύτερο που μπορεί να πάρει ή να δώσει κανείς".
-----
"[...] ορισμένα πνεύματα -τα οργισμένα, κυρίως- δε φεύγουν απ' αυτό τον κόσμο, επειδή ξέρουν πως εκείνο που τα περιμένει είναι ακόμα χειρότερο".
-----
Της άρεσε η ιδέα ενός άντρα χωρίς πόδια· ένας άντρας χωρίς πόδια δεν μπορούσε να σε κυνηγήσει και να σε βιάσει.
-----
[...] το μάτι αυτού που ξυπνάει έπειτα από μεθύσι πέφτει μονίμως στις πιο άσχημες λεπτομέρειες σ' οποιοδήποτε περιβάλλον.
-----
Τα μικρά παιδιά δέχονται όλα όσα κάνουν οι μεγάλοι.
-----
Το παιδί είδε το σακουλάκι με την κόκα στο τραπεζάκι και πήγε προς τα κει με την πάνα του να τραμπαλίζεται."Ζάχαλη".
"Όχι, δεν είναι ζάχαρη", είπε ο Νταν, αν και κατά κάποιον τρόπο ήταν. Μήπως δεν την έλεγαν "κοκό";
-----
[...] οι αναμνήσεις δεν κλειδώνονται. Ποτέ. Αυτές είναι τα αληθινά φαντάσματα.-----
Μετά την κλοπή εβδομήντα δολαρίων από μια ανύπαντρη τοξικοεξαρτημένη μητέρα, το να βουτήξει το μαγικό χαλί ενός αλήτη του φαινόταν ασήμαντο. Και γι' αυτό ίσως ένιωθε πιο μικρός από ποτέ.
-----
Το μυαλό είναι ένας μαυροπίνακας. Το ποτό, το σφουγγάρι που τον σβήνει.
-----
Έρχεται κάποια στιγμή που συνειδητοποιείς ότι δε βγαίνει τίποτα με το να σηκώνεσαι και να φεύγεις. Ότι όπου και να πας, τον εαυτό σου τον κουβαλάς πάντα μαζί σου.
-----
"Όλοι είμαστε ετοιμοθάνατοι. Ο κόσμος είναι ένας ξενώνας ανιάτων με καθαρό αέρα".
-----
Ο ύπνος είναι ο γιατρός της φύσης [...].
-----
Ή καν' το να το απολαύσεις ή μην το κάνεις καθόλου.
-----
[...] αν η αυτοκτονία είναι η μοναδική εναλλακτική που έχεις, μπορείς τουλάχιστον να διαλέξεις το όπλο σου.
-----
Όλα όσα βλέπουμε ή μας φαίνεται πως βλέπουμε δεν είναι παρά ένα όνειρο μέσα σ' ένα όνειρο.
-----
Η Τσέτα πίστευε ότι οι περισσότεροι απ' όσους ασχολούνταν με τις τέχνες ήταν σχιζοφρενείς με υψηλή λειτουργικότητα, και δεν εξαιρούσε τον εαυτό της.
-----
[...] ο ευγνώμων αλκοολικός δε μεθάει [...].
-----
"Ξέρεις με πόση σοφία σε κοιτάζουν ορισμένες φορές τα μωρά;"Ο Τζον ήξερε. Έχουν ένα βλέμμα σαν να μπορούν να σου πουν όλα τα μυστικά του σύμπαντος, αρκεί να καταφέρουν να μιλήσουν. Μάλιστα, πίστευε ότι ίσως ήταν αλήθεια αυτό, μόνο που ο Θεός τα έχει κανονίσει έτσι ώστε μέχρι να ξεπεράσουν το στάδιο του γκου-γκου-γκα-γκα να τα έχουν ξεχάσει όλα, όπως ξεχνάμε ακόμα και τα πιο ζωντανά μας όνειρα μια δυο ώρες αφότου ξυπνήσουμε.
------
"Δε φοβάμαι την κόλαση. Έζησα μ' αξιοπρέπεια, κι άλλωστε δε νομίζω να υπάρχει τέτοιο μέρος. Φοβάμαι πως δεν υπάρχει τίποτα. [...] Δεν υπήρχε τίποτα πριν, αυτό το ξέρουμε όλοι. Άρα, δεν είναι λογικό και μετά να μην υπάρχει τίποτα;""Κι όμως, υπάρχει. [...] Ποτέ δεν τελειώνουμε πραγματικά, Τσάρλι. Δεν ξέρω πώς γίνεται αυτό, ούτε τι σημαίνει, ξέρω μόνο πως έτσι είναι".
"Είσαι τόσο άρρωστος όσο σε κάνουν τα μυστικά σου".
-----
"Στις ανθρώπινες υποθέσεις, ο μοναδικός αληθινός βασιλιάς είναι η γενετική".
-----
[...] δεν μπορείς να τα βάλεις με την ανθρώπινη φύση -και δεν υπάρχει τίποτα πιο ανθρώπινο από την περιέργεια.
-----
Κάποιοι αποκαλούν μετάβαση τη στιγμή του θανάτου. Του Νταν του άρεσε αυτό, του φαινόταν ακριβές. Όταν έβλεπες άντρες και γυναίκες να φεύγουν μπροστά στα μάτια σου [...] άλλαζε ο τρόπος σκέψης σου. Για εκείνους που βρίσκονταν στο χείλος του θανάτου ο κόσμος ήταν που έφευγε, όχι αυτοί. Σ' εκείνες τις στιγμές της μετάβασης, ο Νταν ένιωθε πάντα την παρουσία μιας αδιόρατης απεραντοσύνης. Βυθίζονταν στον ύπνο, ξυπνούσαν, πήγαιναν κάπου. Προχωρούσαν.
-----
"[...] ήρθαν πολλοί. Ακόμα και τώρα περνάνε. Μια ατέλειωτη παρέλαση. Χαμογελάνε, υποκλίνονται, ένα παιδί μου βγάζει τη γλώσσα. Μερικοί μου μιλάνε. Ξέρεις τον ποιητή Γιώργο Σεφέρη; [...] Ο Σεφέρης αναρωτιέται: "Να 'ναι η φωνή πεθαμένων φίλων μας ή φωνόγραφος;" Τα παιδιά είναι τα πιο θλιβερά. Ήρθε ένα αγόρι που είχε πέσει σ' ένα πηγάδι."
-----
"[...] το καλό τού να είσαι ηλικιωμένος είναι πως δε χρειάζεται ν' ανησυχείς μήπως πεθάνεις νέος".
-----
"[...] τούτη την ώρα συμβαίνουν πολλά στην οικογένειά τους, κι ο κύριος Στόουν είναι ένας συγχυσμένος Αμερικανός".Ο Τζον χαμογέλασε μελαγχολικά.
"Δεν είναι ο μόνος", είπε.
-----
Θα έρθει κάποια στιγμή, του είχε πει ο Κέισι τον πρώτο καιρό, τότε που τριγύριζε πάντα με σφιγμένες γροθιές, που οι πνευματικές σου άμυνες θα εξασθενήσουν και το μοναδικό πράγμα που θα βρίσκεται ανάμεσα σ' εσένα και το ποτό θα είναι η προσωπική σου Ανώτερη Δύναμη.Ο Νταν δεν είχε πρόβλημα με το θέμα της Ανώτερης Δύναμης, αφού είχε κάποια εσωτερική πληροφόρηση. Ο Θεός παρέμενε μια αναπόδεικτη υπόθεση, αλλά ο Νταν ήξερε ότι στ' αλήθεια υπήρχε ένα άλλο επίπεδο ύπαρξης. Όπως και η Άμπρα, έτσι κι αυτός είχε δει τα φαντάσματα. Άρα, η ύπαρξη του Θεού ήταν πιθανή. Από τις λιγοστές ματιές που είχε ρίξει στον κόσμο πέρα από τον κόσμο, ο Νταν τη θεωρούσε έως και πιθανότατη... όμως τι σόι Θεός ήταν αυτός που καθόταν άπραγος ενώ γίνονταν τέτοιες αθλιότητες;
Λες κι είσαι ο πρώτος που κάνει αυτή την ερώτηση, είπε μέσα του.
Ο Κέισι Κίνγκσλι του είχε πει να πέφτει στα γόνατα δυο φορές την ημέρα: το πρωί για να ζητάει βοήθεια και το βράδυ για να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του. Έτσι πραγματώνονται τα τρία πρώτα βήματα: Εγώ δεν μπορώ, ο Θεός μπορεί, λέω να Τον Αφήσω να το κάνει. Παραδίδοντας τον εαυτό μου στη συνειδητότητά Του. Δε χρειάζεται να το σκέφτεσαι και πολύ.
Στους καινούριους που δίσταζαν να δεχτούν αυτή τη συμβουλή, ο Κέισι συνήθιζε να λέει την ιστορία του σκηνοθέτη Τζον Γουότερς. Σε μια από τις πρώτες του ταινίες, με τίτλο Ροζ Φλαμίνγκο, η τραβεστί σταθερή πρωταγωνίστριά του, η Ντιβάιν, είχε σκύψει στο γρασίδι και είχε φάει ακαθαρσίες σκύλου. Πέρασαν χρόνια, κι ο κόσμος εξακολουθούσε να ρωτάει τον Γουότερς γι' αυτή την ένδοξη στιγμή στην ιστορία του κινηματογράφου. Στο τέλος, ο σκηνοθέτης ξέσπασε. "Ήταν ένα τόσο δα σκατουλάκι σκύλου", είπε σ' ένα δημοσιογράφο, "και την έκανε σταρ".
Πέσε λοιπόν στα γόνατα και ζήτα βοήθεια, ακόμα κι αν δε σου αρέσει, τελείωνε πάντα την ιστορία του ο Κέισι. Στο κάτω κάτω της γραφής, είναι ένα τόσο δα σκατουλάκι σκύλου.
-----
Ο Νταν το είχε ξαναδεί αυτό το θαύμα της επιστροφής της συνείδησης. Για πολλοστή φορά αναρωτήθηκε από πού ερχόταν η συνείδηση και πού πήγαινε όταν έφευγε. Ο θάνατος ήταν ένα εξίσου με τη γέννηση μεγάλο θαύμα.
-----
Αυτός που μιλούσε δεν ήταν ο Νταν ο ήρωας, αλλά ο Νταν το απόβρασμα της κοινωνίας. Ήταν αρκετά μεγάλος για να ξέρει πια ότι μέσα σ' όλους κρύβεται ένα μικρό απόβρασμα, αλλά αυτό δε βοηθάει και πολύ να το ξέρει κάποιος όταν νιώθει ότι ήρθε η ώρα να βγάλει τα άπλυτά του στη φόρα.
-----
Στα παιδιά που μεγαλώνουν οι ηθικολογίες δε βοηθάνε σε τίποτα. Ούτε τα διδάσκουν πώς να μεγαλώσουν.Stephen King, Δόκτωρ Ύπνος, μετάφραση Γιάννη Σπανδωνή, εκδόσεις Bell
* Φωτογραφία από εδώ.
1 σχόλιο:
Δημοσίευση σχολίου