Παρασκευή 26 Ιανουαρίου 2024

Gimme 10: Ο Μίλτος Παύλου για τις σημαντικότερες επιρροές του

Ο Μίλτος Παύλου είναι συνθέτης/ερμηνευτής, κοινωνιολόγος και νομικός.

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Κοινωνιολογία στην Ιταλία και Νομικά στη Θεσσαλονική, και εργάστηκε επί σειρά ετών σε θεσμούς και φορείς για τα ανθρώπινα δικαιώματα, σε Ευρώπη και Ασία. Στην Ελλάδα, υπηρέτησε για 13 χρόνια ως Ειδικός Επιστήμονας τον θεσμό του Συνήγορου του Πολίτη, και υπήρξε Διευθυντής ινστιτούτων και κέντρων μελέτης για την καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, και για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σήμερα ζει στη Βιέννη της Αυστρίας, εργαζόμενος στον Ευρωπαϊκό Φορέα για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA - EU Agency for Fundamental Rights).

Παράλληλα με όλα τα παραπάνω, ο Μίλτος Παύλου εργάζεται και στον μουσικό χώρο, συνθέτοντας τραγούδια, στα ελληνικά και στα αγγλικά. Τον περασμένο Νοέμβριο, μάλιστα, κυκλοφόρησε το άλμπουμ Ιθάκη -ψηφιακά, αλλά και σε βινύλιο και CD- μέσω της Protasis Music. Πρόκειται για μία εργασία με μελοποιήσεις του σε 12 ποιήματα του Κ.Π. Καβάφη, με τον ίδιο να αναλαμβάνει τις ερμηνείες, και τον Σέργιο Βούδρη να φροντίζει τις ενορχηστρώσεις και να συνυπογράφει την παραγωγή.

Με αφορμή τα παραπάνω, φιλοξενούμε σήμερα τον Μίλτο Παύλου, για να μας αποκαλύψει τις σημαντικότερες επιρροές του.

-----

1. Το Βρώμικο Ψωμί - Διονύσης Σαββόπουλος (1972)
Μπαίνοντας στην εφηβεία των '80s ανακάλυπτα τον Σαββόπουλο και την έννοια του τραγουδοποιού ή, αν θέλετε, του ποιητή που τραγουδάει. Κατά κάποιον τρόπο, ο Διονύσης Σαββόπουλος ήταν και ο πρέσβης και μυητής μου στο genre στο οποίο είχαν ήδη μεγαλουργήσει άλλοι στα αγγλικά, γαλλικά και ιταλικά, όπως ο Dylan, o De André, o Brel, o Moustaki. Ο δίσκος αυτός μοιραία συνέβαλε και σε μια πολιτική αισθητική θέασης του κόσμου, από το "Δημοσθένους Λέξις" ως το "Ζεϊμπέκικο" με τη Σωτηρία Μπέλλου. Λίγο στα αστεία, λίγο στα σοβαρά, λέω ότι ο δίσκος αυτός (αλλά και άλλοι εκείνης της περιόδου, όπως ο Μπάλλος, Το Περιβόλι Του Τρελλού, Η Ρεζέρβα) ήταν και το εμβόλιο ή το καζάνι του μαγικού φίλτρου που είχα πέσει μέσα. Ανάμεσα σε άλλα, με έκανε να κατανοώ πλήρως και να παρακολουθώ χωρίς εμπάθεια, αλλά με αγάπη και συγκατάβαση, τις μεταμορφώσεις και την εξέλιξη του καλλιτέχνη στις επόμενες δεκαετίες. Αναγνώρισα στον ίδιο και στο έργο του την αδιαπραγμάτευτη ανάγκη του δημιουργού για αυτονομία και ανεξαρτησία, ακόμα και από όσους τον θαυμάζουν ή τον βλέπουν πατρικά.

2. Τα Μπαράκια - Βαγγέλης Γερμανός (1981)
Ένας δίσκος που έπεσε σαν μετεωρίτης και ξεκλείδωσε την έμπνευση, σαν να άνοιγε λεωφόρος μπροστά σου. Ήταν το 1981 κι εγώ ήμουν μόλις 15. Μετά τον Σαββόπουλο, ανακάλυπτα το πώς το τραγούδι με ελληνικό στίχο μπορούσε να συγκροτηθεί πέρα από τις μανιέρες, τα πρότυπα και τις εμμονές του λαϊκού και του έντεχνου, όπως ήταν τότε. Συνάμα, ο δίσκος αυτός βγαίνει σε μια καμπή μιας κάπως πιο αισιόδοξης μεταπολίτευσης που υπόσχεται ριζικές αλλαγές και μέλλον. Ήμουν μόλις 18 νομίζω όταν παρέδωσα στον Βαγγέλη Γερμανό τους πρωτόλειους στίχους μου, με ακόρντα, σε ένα ντοσιέ, μια φορά που είχε ανεβεί στη Θεσσαλονίκη για συναυλία...

3. Εμπάργκο - Θάνος Μικρούτσικος/Άλκης Αλκαίος (1982)
Ένας δίσκος ορόσημο, καθώς συνέδεσε μέσα από την ποίηση του Άλκη Αλκαίου το ερωτικό με το συλλογικό, το ατομικό με το κοινωνικό και πολιτικό, το λαϊκό-έντεχνο με το σύγχρονο και κλασικό. Κατέληξα να το ακούω επί ώρες σε επανάληψη -από "Το Κακόηθες Μελάνωμα", ως βαριά πέτρα που σημαδεύει την εποχή, και ως το "Eρωτικό (Με Μια Πιρόγα)", που ήταν ένα διαφορετικό λαϊκό, μακριά από τις παλιές φόρμες- σε μια περίοδο που η εφηβεία συναντούσε την εμπλοκή με τον έρωτα, με την πολιτική δράση, την κοινωνική συνείδηση.

4. Ενέχυρο - Δήμος Μούτσης (1983)
Είναι περισσότερα τα κομμάτια του Δήμου Μούτση, με σύγχρονη φόρμα και νηφάλια φωνή, που σημάδεψαν την εποχή της πρώτης ποίησης, λίγο πολύ κατά την ίδια εποχή της δεκαετίας του '80. Από την "Απολογία" στο "Γουώκμαν", αποτέλεσαν έμπνευση για μια στιβαρή τραγουδιστική δομή που έμοιαζε στην ποιητικότητα και στην ενορχήστρωση με του αγαπημένου Fabrizio De André. Επίσης, ένας συνθέτης που τραγουδούσε ο ίδιος την ποίησή του και με την ερμηνεία απέδιδε ακόμα ένα επίπεδο/layer νοήματος, ύφους και στόχευσης του έργου.

5. Ελλάς - Βασίλης Νικολαϊδης (1984)
Είναι τα τραγούδια του Βασίλη Νικολαΐδη που επέτρεψαν να αποδεχθώ την αγάπη και δυσαρέσκεια απέναντι στην ελληνική κοινωνία και τις επιβολές της, χωρίς λατρεία εξιδανίκευσης, αλλά και χωρίς αυτομαστιγώσεις. Από το "Ελλάς" στην "Ιστορία Της Μαρίας" και την "Κίρκη Στη Νταλίκα" αυτού του σημαντικού άλμπουμ, ο Βασίλης Νικολαΐδης έδειξε πώς η καίρια αισθητική και πολιτική κριτική μπορεί να αποδοθεί με γνήσιο λυρισμό και ποιητικότητα, πολλαπλασιάζοντας τον αντίκτυπό της, εκεί λίγο πριν συμπληρώσω τα 20 χρόνια. Ήταν τότε που είχα δώσει αλλεπάλληλες πανελλήνιες εξετάσεις και εξαιτίας των μαθηματικών δεν μπόρεσα να περάσω, και ένιωθα μέσα σε ένα τέλμα, πριν κινήσω για σπουδές στη γειτονική χώρα και στη μικρή επικράτεια του Μαραντόνα της Νάπολι και της Καμόρρα, εκεί στα 1986. Η μαυρόασπρη "μουζική" του Βασίλη Νικολαΐδη θαρρείς ταίριαζε με όσα συνάντησα εκεί, και άφησε το φυτίλι για τη γονιμοποίηση από τους Ιταλούς cantautori.

6. Anime Salve - Fabrizio De André (1996)
Ο Fabrizio De André με επηρέασε καθοριστικά καθώς ξεκινούσα ως συνθέτης-στιχουργός, κάπου ανάμεσα σε Θεσσαλονίκη και Ιταλικό Νότο (Νάπολι -Σαλέρνο), στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του '80. To "Crêuza De Mä" και το "Rimini" ήταν κεντρικά σε αυτήν την πορεία. Αλλά από τα άλμπουμ του θα επιλέξω το τελευταίο -και πιο ώριμο-, το Anime Salve, που έκανε με τον Ivano Fossati το 1996. 
Ήταν πολλές άλλες ακόμα οι επιρροές, καθώς είχα βουτήξει με "κοινωνική βουλιμία" σε μια πολιτιστική κοσμογονία ως φοιτητής Κοινωνιολογίας στην Ιταλία, αλλά κρατώ τον Faber ως εμβληματική μορφή που ίσως με επηρέασε περισσότερο από κάθε άλλον. Θυμάμαι τότε πώς Ιταλοί φίλοι και φιλενάδες, όταν έπιανα την κιθάρα και τραγουδούσα, με αποκαλούσαν "il De André Greco"! Σήμερα ετοιμάζω διασκευές σε κάποια από τα κομμάτια του Faber, ώστε να εκδοθούν τα επόμενα χρόνια, σε δική μου ελληνική μετάφραση.

7. Ο Μάνος Χατζιδάκις στη Ρωμαϊκή Αγορά - Μάνος Χατζιδάκις (1986)
Πιστεύω ότι η παράδοση του Χατζιδάκι, αλλά και του Θεοδωράκη, είναι ανεξίτηλα χαραγμένη στη σύγχρονη ελληνική τραγουδοποιία, έστω και αν αυτό δεν είναι πάντα ορατό ή αναγνωρίσιμο. Αναφέρω εδώ τα τραγούδια της Ρωμαϊκής Αγοράς, μέσα από μια προσωπική εμπειρία. Ανακαλώντας πώς, το καλοκαίρι του 1990, μαζί με μια καλή φοιτητική παρέα στο Φραγκοκάστελο, πιάσαμε να τραγουδήσουμε όλα τα τραγούδια -με πρώτο και καλύτερο το "Αθανασία" που αγαπώ πολύ- σε ευλαβική συγχορδία που τώρα ξέρω ότι κατά κάποιον τρόπο σηματοδοτούσε το τέλος των μετεφηβικών μας αναζητήσεων. Είχαμε, άλλωστε, βρει και τον τόπο των ονείρων -τη νότια Κρήτη-, όπου έως και σήμερα αναζητώ, όποτε μπορώ, την ίαση, την ανάταση και την υπέρβαση. Τα τελευταία χρόνια εκεί έγραψα σχεδόν όλα τα νέα τραγούδια που ετοιμάζονται για τους επόμενους δίσκους. Τέσπα, παρεκτράπην... Εκείνο το βράδυ, λοιπόν, το κρασί κήρυξε τη λήξη κάποια στιγμή μέσα στη νύκτα. Σηκώθηκα πανευτυχής από την καρέκλα -ή τουλάχιστον νομίζω ότι προσπάθησα-, αλλά βρέθηκα στο πάτωμα, έκπληκτος αλλά χαρούμενος, διασκεδάζοντας με το πάθημα. Το μόνο άλλο που θυμάμαι είναι ότι ξύπνησα το πρωί πάνω στην υγρή άμμο, δίπλα στο κύμα.. Αλλά ήξερα πού θέλω να πάω από εκεί.

8. Transformer - Lou Reed (1972)
H αλήθεια είναι ότι το New York τoυ Lou Reed είναι στο κινητό μου, και ακούω ακόμα συχνά-πυκνά κομμάτια όπως "Dirty Blvd" και "There Is No Time"... Αλλά αυτό που επηρέασε δομικά την έναρξη της μουσικής μου περιπλάνησης σε εποχές με περίεργα πράγματα στον αέρα, στα πνευμόνια και στα ποτήρια μας, ήταν το Transformer. Από το "Perfect Day" ως το "Walk On The Wild Side" και το "Vicious".

9. Nebraska - Bruce Springsteen (1982)
Κάνοντας αυτή τη λίστα -προσέξτε: όχι των καλύτερων άλμπουμ, αλλά των πιο σημαντικών επιρροών- συνειδητοποιώ ότι εκτός του Σαββόπουλου, οι πρώιμες επιρροές μου ήταν αγγλόφωνης μουσικής. Έτσι και το Nebraska του Bruce Springsteen, με απροσδόκητα απρόσμενο τρόπο έφερε ένα παιδί της αστυφιλίας, που ισορροπούσε  ανάμεσα σε πόλη και επαρχία, να αναζητεί το νόημα της ζωής και τη σωτηρία της ψυχής ανάμεσα σε σκοτάδι και ελπίδα. Από το "Nebraska" στο "State Trooper", αλλά και στη διασκευή του τελευταίου στο Trentemøller Mix με την οποία έχουμε χορέψει τρελά με τη γυναίκα μου στον DJ Παπασπυρόπουλο. Ως προσωπική πορεία θα το έγραφα ως εξής: από την εσωτερική αναζήτηση της προσωπικότητας, στην αποδοχή και στο επιστέγασμα μιας πολυεδρικής μουσικής προσέγγισης, με αλλεργία στα δόγματα και στα κόμπλεξ, και ανοιχτοσύνη στα σύγχρονα ρεύματα και στις χαμένες ψυχές. Οι επιρροές του Boss είναι ορατές σε αρκετά από τα κομμάτια του επικείμενου πρώτου δίσκου με δικούς μου στίχους, αλλά και στα "Τείχη" του Καβάφη, από το άλμπουμ μου Ιθάκη.

10. The Joshua Tree - U2 (1987)
Είναι πολλά τα άλμπουμ που έρχονται στο μυαλό (πώς να ξεχάσω το Χαράτσι ή την Εκδίκηση Της Γυφτιάς του Παπάζογλου, συντοπίτης και γλυκύτατος μουσικός της πόλης...). Αλλά για το δέκατο άλμπουμ του 1987 θα επιλέξω το The Joshua Tree των U2. Όταν ήρθε και έδεσε το παγκόσμιο της αναζήτησης νοήματος στη ζωή, του πραγματικού και συμβολικού ταξιδιού και της περιπλάνησης σε περίεργα νέα μέρη. Από τις ιρλανδέζικες αρμονίες -οι irish pipes είναι σημαντικά στοιχεία αυτής της παγκόσμιας κουλτούρας, όπως εδώ στο "Επέστρεφε" του Καβάφη, από το άλμπουμ μου Ιθάκη-  έως τα στοιχεία γκόσπελ, ένα είδος που λατρεύω, και τα ρυθμικά strumming του The Edge. Το άλμπουμ απενοχοποίησε εντός μου το ρομαντικό τραγούδι, ενώ έδειξε και μια πιθανή διαδρομή σε  τραγουδοποίηση με ευρύτερα κοινά και δημοφιλία.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Οι... "300" ηρωικοί αναγνώστες