Μέσα στο 2018 έκλεισα 10 χρόνια γραφής γύρω από τη μουσική.
10 χρόνια μάχης ενάντια στη λευκή σελίδα, ενάντια στον κέρσορα που αναβοσβήνει ανυπόμονα.
10 χρόνια στα οποία έγινα συμπαθής ή αντιπαθής, αναλόγως αν είχα να γράψω καλά λόγια ή όχι. Το να γράφεις μουσική, και παράλληλα να γράφεις για μουσική, σε κάνει οπωσδήποτε να νιώθεις ξένος και στα δύο στρατόπεδα -κάτι σαν διπλός κατάσκοπος, χωρίς την αίγλη. Μόνο ζημιά μπορεί να κάνει στην εικόνα σου -ευτυχώς.
Ζημιά, βέβαια, κάνει και στη ζωή σου. Άντε να εξηγείς γιατί κάνεις κάτι που σου αποφέρει τόσο λίγα, που απαιτεί τόσο πολύ από τον χρόνο και την ενέργειά σου. Τι σου προσφέρει, τέλος πάντων; Επιτέλους, δεν μπορείς να βρεις κι εσύ μια κανονική δουλειά;
Ε, λοιπόν, ήρθε και η "κανονική" δουλειά -άλλο αν την κάνω όντως κανονικά. Αλλά η γραφή εκεί, σταθερά και κυνήγι. Και πάντα να νιώθω ότι κόβομαι σε κομμάτια, ότι πρέπει να είμαι εδώ κι εκεί ταυτόχρονα, αναζητώντας εκείνες τις λέξεις που θα με κάνουν κατανοητό και αποδεκτό, έστω κι αν όχι αρεστό.
Γράφω από μικρό παιδί, διάφορα. Τα 10 αυτά χρόνια το έκανα επαγγελματικά, δημόσια. Δεν ξέρω πού θα με βγάλει. Αλλά συνεχίζω, σχεδιάζω, αναβάλλω, επιστρέφω.
Είναι αυτό ένα ταξίδι που ποτέ δεν τελειώνει.
Δευτέρα 31 Δεκεμβρίου 2018
Σάββατο 22 Δεκεμβρίου 2018
Υπογραμμίσεις XVI: Stephen King (VI)
Το Δόκτωρ Ύπνος είναι η συνέχεια της Λάμψης, ενός εκ τω πλέων διάσημων κι αγαπημένων μυθιστορημάτων του Stephen King. Διαβάζοντάς τα το ένα πίσω απ' τ' άλλο ήταν μάλλον πιο εύκολο από ποτέ να εντοπίσω τις διαφορές ανάμεσα στη νεανική φάση του συγγραφέα και την ώριμη εποχή του.
Λοιπόν, προτιμώ σαφώς τον "παππού" King: είναι ικανότερος, διεξοδικότερος, πιο διεισδυτικός, πιο συγκινητικός. Είναι πιο ικανός, γενικότερα, στο να επιτρέπει μια καλύτερη κατανόηση από τη μεριά του αναγνώστη των πολλαπλών επιπέδων που κρύβουν οι ιστορίες του -οι παραβολικές μέθοδοί του είναι πιο δουλεμένες. Ναι, ο King έφτιαξε το όνομά του ως νέος άνθρωπος που πάλευε με τις εξαρτήσεις και τη σκοτεινή πλευρά, όμως η νηφαλιότητα και ο χρόνος πρόσθεσαν στην περίπτωσή του, δεν αφαίρεσαν.
Το Δόκτωρ Ύπνος έχει όλα αυτά που θα περίμενε κανείς από ένα βιβλίο του διάσημου Αμερικανού συγγραφέα: χαρακτήρες που θα συμπονέσεις, πλοκή με μπόλικες ανατροπές, χιούμορ που τσακίζει κόκαλα, άπλετο τρόμο φυσικά. Πιθανότατα δεν θα μείνει στην Ιστορία το εν λόγω πόνημα -ίσως επειδή δεν έχει κάποιο συγκλονιστικό φινάλε, ίσως ακόμα λόγω της απουσίας κάποιας ιδιαίτερης πρωτοτυπίας. Όμως είναι απολαυστικό και διαβάζεται νεράκι -κι αυτό το τελευταίο δεν θα το έλεγα για τη Λάμψη, για παράδειγμα. Σίγουρα δεν θα το πρότεινα ως εισαγωγή στο σύμπαν του συγγραφέα του, όμως ειδικά για όσους έχουν διαβάσει το πρώτο μέρος, είναι, θα έλεγα, must.
-----
"Η μάθηση από μόνη της είναι δώρο, ξέρεις. Το καλύτερο που μπορεί να πάρει ή να δώσει κανείς".
-----
"[...] ορισμένα πνεύματα -τα οργισμένα, κυρίως- δε φεύγουν απ' αυτό τον κόσμο, επειδή ξέρουν πως εκείνο που τα περιμένει είναι ακόμα χειρότερο".
-----
Της άρεσε η ιδέα ενός άντρα χωρίς πόδια· ένας άντρας χωρίς πόδια δεν μπορούσε να σε κυνηγήσει και να σε βιάσει.
-----
[...] το μάτι αυτού που ξυπνάει έπειτα από μεθύσι πέφτει μονίμως στις πιο άσχημες λεπτομέρειες σ' οποιοδήποτε περιβάλλον.
-----
Τα μικρά παιδιά δέχονται όλα όσα κάνουν οι μεγάλοι.
-----
Το παιδί είδε το σακουλάκι με την κόκα στο τραπεζάκι και πήγε προς τα κει με την πάνα του να τραμπαλίζεται."Ζάχαλη".
"Όχι, δεν είναι ζάχαρη", είπε ο Νταν, αν και κατά κάποιον τρόπο ήταν. Μήπως δεν την έλεγαν "κοκό";
-----
[...] οι αναμνήσεις δεν κλειδώνονται. Ποτέ. Αυτές είναι τα αληθινά φαντάσματα.-----
Μετά την κλοπή εβδομήντα δολαρίων από μια ανύπαντρη τοξικοεξαρτημένη μητέρα, το να βουτήξει το μαγικό χαλί ενός αλήτη του φαινόταν ασήμαντο. Και γι' αυτό ίσως ένιωθε πιο μικρός από ποτέ.
-----
Το μυαλό είναι ένας μαυροπίνακας. Το ποτό, το σφουγγάρι που τον σβήνει.
-----
Έρχεται κάποια στιγμή που συνειδητοποιείς ότι δε βγαίνει τίποτα με το να σηκώνεσαι και να φεύγεις. Ότι όπου και να πας, τον εαυτό σου τον κουβαλάς πάντα μαζί σου.
-----
"Όλοι είμαστε ετοιμοθάνατοι. Ο κόσμος είναι ένας ξενώνας ανιάτων με καθαρό αέρα".
-----
Ο ύπνος είναι ο γιατρός της φύσης [...].
-----
Ή καν' το να το απολαύσεις ή μην το κάνεις καθόλου.
-----
[...] αν η αυτοκτονία είναι η μοναδική εναλλακτική που έχεις, μπορείς τουλάχιστον να διαλέξεις το όπλο σου.
-----
Όλα όσα βλέπουμε ή μας φαίνεται πως βλέπουμε δεν είναι παρά ένα όνειρο μέσα σ' ένα όνειρο.
-----
Η Τσέτα πίστευε ότι οι περισσότεροι απ' όσους ασχολούνταν με τις τέχνες ήταν σχιζοφρενείς με υψηλή λειτουργικότητα, και δεν εξαιρούσε τον εαυτό της.
-----
[...] ο ευγνώμων αλκοολικός δε μεθάει [...].
-----
"Ξέρεις με πόση σοφία σε κοιτάζουν ορισμένες φορές τα μωρά;"Ο Τζον ήξερε. Έχουν ένα βλέμμα σαν να μπορούν να σου πουν όλα τα μυστικά του σύμπαντος, αρκεί να καταφέρουν να μιλήσουν. Μάλιστα, πίστευε ότι ίσως ήταν αλήθεια αυτό, μόνο που ο Θεός τα έχει κανονίσει έτσι ώστε μέχρι να ξεπεράσουν το στάδιο του γκου-γκου-γκα-γκα να τα έχουν ξεχάσει όλα, όπως ξεχνάμε ακόμα και τα πιο ζωντανά μας όνειρα μια δυο ώρες αφότου ξυπνήσουμε.
------
"Δε φοβάμαι την κόλαση. Έζησα μ' αξιοπρέπεια, κι άλλωστε δε νομίζω να υπάρχει τέτοιο μέρος. Φοβάμαι πως δεν υπάρχει τίποτα. [...] Δεν υπήρχε τίποτα πριν, αυτό το ξέρουμε όλοι. Άρα, δεν είναι λογικό και μετά να μην υπάρχει τίποτα;""Κι όμως, υπάρχει. [...] Ποτέ δεν τελειώνουμε πραγματικά, Τσάρλι. Δεν ξέρω πώς γίνεται αυτό, ούτε τι σημαίνει, ξέρω μόνο πως έτσι είναι".
-----
"Στις ανθρώπινες υποθέσεις, ο μοναδικός αληθινός βασιλιάς είναι η γενετική".
-----
[...] δεν μπορείς να τα βάλεις με την ανθρώπινη φύση -και δεν υπάρχει τίποτα πιο ανθρώπινο από την περιέργεια.
-----
Κάποιοι αποκαλούν μετάβαση τη στιγμή του θανάτου. Του Νταν του άρεσε αυτό, του φαινόταν ακριβές. Όταν έβλεπες άντρες και γυναίκες να φεύγουν μπροστά στα μάτια σου [...] άλλαζε ο τρόπος σκέψης σου. Για εκείνους που βρίσκονταν στο χείλος του θανάτου ο κόσμος ήταν που έφευγε, όχι αυτοί. Σ' εκείνες τις στιγμές της μετάβασης, ο Νταν ένιωθε πάντα την παρουσία μιας αδιόρατης απεραντοσύνης. Βυθίζονταν στον ύπνο, ξυπνούσαν, πήγαιναν κάπου. Προχωρούσαν.
-----
"[...] ήρθαν πολλοί. Ακόμα και τώρα περνάνε. Μια ατέλειωτη παρέλαση. Χαμογελάνε, υποκλίνονται, ένα παιδί μου βγάζει τη γλώσσα. Μερικοί μου μιλάνε. Ξέρεις τον ποιητή Γιώργο Σεφέρη; [...] Ο Σεφέρης αναρωτιέται: "Να 'ναι η φωνή πεθαμένων φίλων μας ή φωνόγραφος;" Τα παιδιά είναι τα πιο θλιβερά. Ήρθε ένα αγόρι που είχε πέσει σ' ένα πηγάδι."
-----
"[...] το καλό τού να είσαι ηλικιωμένος είναι πως δε χρειάζεται ν' ανησυχείς μήπως πεθάνεις νέος".
-----
"[...] τούτη την ώρα συμβαίνουν πολλά στην οικογένειά τους, κι ο κύριος Στόουν είναι ένας συγχυσμένος Αμερικανός".Ο Τζον χαμογέλασε μελαγχολικά.
"Δεν είναι ο μόνος", είπε.
-----
Θα έρθει κάποια στιγμή, του είχε πει ο Κέισι τον πρώτο καιρό, τότε που τριγύριζε πάντα με σφιγμένες γροθιές, που οι πνευματικές σου άμυνες θα εξασθενήσουν και το μοναδικό πράγμα που θα βρίσκεται ανάμεσα σ' εσένα και το ποτό θα είναι η προσωπική σου Ανώτερη Δύναμη.Ο Νταν δεν είχε πρόβλημα με το θέμα της Ανώτερης Δύναμης, αφού είχε κάποια εσωτερική πληροφόρηση. Ο Θεός παρέμενε μια αναπόδεικτη υπόθεση, αλλά ο Νταν ήξερε ότι στ' αλήθεια υπήρχε ένα άλλο επίπεδο ύπαρξης. Όπως και η Άμπρα, έτσι κι αυτός είχε δει τα φαντάσματα. Άρα, η ύπαρξη του Θεού ήταν πιθανή. Από τις λιγοστές ματιές που είχε ρίξει στον κόσμο πέρα από τον κόσμο, ο Νταν τη θεωρούσε έως και πιθανότατη... όμως τι σόι Θεός ήταν αυτός που καθόταν άπραγος ενώ γίνονταν τέτοιες αθλιότητες;
Λες κι είσαι ο πρώτος που κάνει αυτή την ερώτηση, είπε μέσα του.
Ο Κέισι Κίνγκσλι του είχε πει να πέφτει στα γόνατα δυο φορές την ημέρα: το πρωί για να ζητάει βοήθεια και το βράδυ για να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του. Έτσι πραγματώνονται τα τρία πρώτα βήματα: Εγώ δεν μπορώ, ο Θεός μπορεί, λέω να Τον Αφήσω να το κάνει. Παραδίδοντας τον εαυτό μου στη συνειδητότητά Του. Δε χρειάζεται να το σκέφτεσαι και πολύ.
Στους καινούριους που δίσταζαν να δεχτούν αυτή τη συμβουλή, ο Κέισι συνήθιζε να λέει την ιστορία του σκηνοθέτη Τζον Γουότερς. Σε μια από τις πρώτες του ταινίες, με τίτλο Ροζ Φλαμίνγκο, η τραβεστί σταθερή πρωταγωνίστριά του, η Ντιβάιν, είχε σκύψει στο γρασίδι και είχε φάει ακαθαρσίες σκύλου. Πέρασαν χρόνια, κι ο κόσμος εξακολουθούσε να ρωτάει τον Γουότερς γι' αυτή την ένδοξη στιγμή στην ιστορία του κινηματογράφου. Στο τέλος, ο σκηνοθέτης ξέσπασε. "Ήταν ένα τόσο δα σκατουλάκι σκύλου", είπε σ' ένα δημοσιογράφο, "και την έκανε σταρ".
Πέσε λοιπόν στα γόνατα και ζήτα βοήθεια, ακόμα κι αν δε σου αρέσει, τελείωνε πάντα την ιστορία του ο Κέισι. Στο κάτω κάτω της γραφής, είναι ένα τόσο δα σκατουλάκι σκύλου.
-----
Ο Νταν το είχε ξαναδεί αυτό το θαύμα της επιστροφής της συνείδησης. Για πολλοστή φορά αναρωτήθηκε από πού ερχόταν η συνείδηση και πού πήγαινε όταν έφευγε. Ο θάνατος ήταν ένα εξίσου με τη γέννηση μεγάλο θαύμα.
-----
Αυτός που μιλούσε δεν ήταν ο Νταν ο ήρωας, αλλά ο Νταν το απόβρασμα της κοινωνίας. Ήταν αρκετά μεγάλος για να ξέρει πια ότι μέσα σ' όλους κρύβεται ένα μικρό απόβρασμα, αλλά αυτό δε βοηθάει και πολύ να το ξέρει κάποιος όταν νιώθει ότι ήρθε η ώρα να βγάλει τα άπλυτά του στη φόρα.
-----
Στα παιδιά που μεγαλώνουν οι ηθικολογίες δε βοηθάνε σε τίποτα. Ούτε τα διδάσκουν πώς να μεγαλώσουν.Stephen King, Δόκτωρ Ύπνος, μετάφραση Γιάννη Σπανδωνή, εκδόσεις Bell
* Φωτογραφία από εδώ.
Ετικέτες
Βιβλία,
Ημερολόγιο,
Stephen King
Παρασκευή 14 Δεκεμβρίου 2018
Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2018
Τρίτη 4 Δεκεμβρίου 2018
Συνέντευξη με τους Dance With Invisible Partners
Πίσω από το ποιητικό καλλιτεχνικό ψευδώνυμο βρίσκεται στην ουσία ένα πρόσωπο: ο μουσικός και επιστήμονας Κωστής Γαρδίκης. Το φετινό του άλμπουμ, που φέρει τον τίτλο Honey, απέδειξε ότι είναι ικανότατος στο στήσιμο στιβαρών τραγουδιών σκοτεινής ποπ χροιάς. Η συνέντευξη που του πήρα, με αφορμή την επερχόμενη πρώτη επίσημη παρουσίαση του Honey (Κυριακή 9 Δεκεμβρίου, Six d.o.g.s.), αποσαφηνίζει διάφορα θέματα γύρω από τη ζωή και την τέχνη του. Διαβάστε την εδώ.
* Φωτογραφία: Ειρήνη Μιχοπούλου (http://www.iriniphoto.com/)
* Φωτογραφία: Ειρήνη Μιχοπούλου (http://www.iriniphoto.com/)
Ετικέτες
Συνεντεύξεις,
Dance With Invisible Partners
Κυριακή 25 Νοεμβρίου 2018
Υπογραμμίσεις XV: Stephen King (V)
"Καλά, δεν έχεις διαβάσει τη Λάμψη;! Ούτε την ταινία έχεις δει;!"
Είναι λογικό να δυσπιστεί κανείς απέναντι σε κάποιον που θεωρεί τον εαυτό του μεγάλο φαν του Stephen King, αλλά ταυτόχρονα δηλώνει ότι δεν έχει έρθει σε επαφή με συγκεκριμένα κομμάτια της δημιουργίας του τα οποία συνέβαλαν τα μάλα στη δημιουργία του μύθου του. Όμως, όντως, μέχρι χτες το βράδυ δεν είχα διαβάσει τη Λάμψη -και ακόμα δεν έχω δει την ταινία του Stanley Kubrick, την οποία, ως γνωστόν, ο King απεχθάνεται.
Το βιβλίο, εκείνη την παλιά έκδοση από Το Κλειδί, την πέτυχα σε τιμή 5€ στο περσινό πανηγύρι του Μυστρά -και την τσίμπησα. Νομίζω ότι αν δεν μου είχαν κάνει δώρο ο Σταν και η Μαρία, το 2015, το Δόκτωρ Ύπνος, τη συνέχεια δηλαδή της Λάμψης, ενδεχομένως να αργούσε επιπλέον η συνάντησή μου με το έργο αυτό. Το οποίο μου δημιούργησε ανάμεικτα συναισθήματα: ξεκίνησα διαβάζοντας γρήγορα τις πρώτες 100+ σελίδες, έπειτα φρέναρα, αμφέβαλα, ξαναμπήκα στο πνεύμα, μέχρι να φτάσω στο τέλος όπου ένιωσα πραγματική συγκίνηση. Δεν ξέρω τι έφταιξε: η μετάφραση που είχε τα θεματάκια της, εγώ που έχω διαβάσει πλέον πολλά του King κι είμαι αυστηρός...;
Ήταν εξαρχής (1977 εκδόθηκε Η Λάμψη), πάντως, ο συγγραφέας αυτός μάστορας στο πλάσιμο απολύτως απτών χαρακτήρων: ο Τζακ Τόρανς, που παλεύει με τον αλκοολισμό του (σαφώς αυτοβιογραφικός εδώ ο King), η Γουέντι, που αγαπάει τον άντρα της αλλά νιώθει και απειλή από τη σκοτεινή πλευρά του, και ο Ντάνι, το χαρισματικό παιδί που βλέπει οράματα τα οποία δεν μπορεί να κατανοήσει, είναι χαρακτήρες που νιώθεις να γνωρίζεις καλά καθώς τελειώνεις την ανάγνωση.
Ο Γουάτσον τον κοίταξε με θαυμασμό. "Διάβολε, είσαι στ' αλήθεια κολεγιόπαιδο, έτσι δεν είναι; Μιλάς όπως τα βιβλία. Μου αρέσουν οι σπουδαγμένοι όταν δεν είναι αδερφές. Πολλοί όμως είναι. Ξέρεις ποιοι άρχισαν τις φασαρίες στα κολέγια πριν από μερικά χρόνια; Οι ομοφυλόφιλοι. Ένιωθαν περιορισμένοι και ήθελαν, λέει, να ελευθερωθούν. Να βγουν στο φως, έτσι είπαν. Που να πάρει, δεν μπορώ να καταλάβω πού βαδίζει ο κόσμος".
"Θα μεγαλώσει και θα το ξεπεράσει", είπε ο Τζακ.
"Αυτό εδώ το μέρος μόνο φόβο μπορεί να προκαλέσει", είπε ο Χάλοραν.
Stephen King, Η Λάμψη, μετάφραση Γιάννας Αναστοπούλου, εκδόσεις Το Κλειδί/Λιβάνης
Είναι λογικό να δυσπιστεί κανείς απέναντι σε κάποιον που θεωρεί τον εαυτό του μεγάλο φαν του Stephen King, αλλά ταυτόχρονα δηλώνει ότι δεν έχει έρθει σε επαφή με συγκεκριμένα κομμάτια της δημιουργίας του τα οποία συνέβαλαν τα μάλα στη δημιουργία του μύθου του. Όμως, όντως, μέχρι χτες το βράδυ δεν είχα διαβάσει τη Λάμψη -και ακόμα δεν έχω δει την ταινία του Stanley Kubrick, την οποία, ως γνωστόν, ο King απεχθάνεται.
Το βιβλίο, εκείνη την παλιά έκδοση από Το Κλειδί, την πέτυχα σε τιμή 5€ στο περσινό πανηγύρι του Μυστρά -και την τσίμπησα. Νομίζω ότι αν δεν μου είχαν κάνει δώρο ο Σταν και η Μαρία, το 2015, το Δόκτωρ Ύπνος, τη συνέχεια δηλαδή της Λάμψης, ενδεχομένως να αργούσε επιπλέον η συνάντησή μου με το έργο αυτό. Το οποίο μου δημιούργησε ανάμεικτα συναισθήματα: ξεκίνησα διαβάζοντας γρήγορα τις πρώτες 100+ σελίδες, έπειτα φρέναρα, αμφέβαλα, ξαναμπήκα στο πνεύμα, μέχρι να φτάσω στο τέλος όπου ένιωσα πραγματική συγκίνηση. Δεν ξέρω τι έφταιξε: η μετάφραση που είχε τα θεματάκια της, εγώ που έχω διαβάσει πλέον πολλά του King κι είμαι αυστηρός...;
Ήταν εξαρχής (1977 εκδόθηκε Η Λάμψη), πάντως, ο συγγραφέας αυτός μάστορας στο πλάσιμο απολύτως απτών χαρακτήρων: ο Τζακ Τόρανς, που παλεύει με τον αλκοολισμό του (σαφώς αυτοβιογραφικός εδώ ο King), η Γουέντι, που αγαπάει τον άντρα της αλλά νιώθει και απειλή από τη σκοτεινή πλευρά του, και ο Ντάνι, το χαρισματικό παιδί που βλέπει οράματα τα οποία δεν μπορεί να κατανοήσει, είναι χαρακτήρες που νιώθεις να γνωρίζεις καλά καθώς τελειώνεις την ανάγνωση.
Ο Γουάτσον τον κοίταξε με θαυμασμό. "Διάβολε, είσαι στ' αλήθεια κολεγιόπαιδο, έτσι δεν είναι; Μιλάς όπως τα βιβλία. Μου αρέσουν οι σπουδαγμένοι όταν δεν είναι αδερφές. Πολλοί όμως είναι. Ξέρεις ποιοι άρχισαν τις φασαρίες στα κολέγια πριν από μερικά χρόνια; Οι ομοφυλόφιλοι. Ένιωθαν περιορισμένοι και ήθελαν, λέει, να ελευθερωθούν. Να βγουν στο φως, έτσι είπαν. Που να πάρει, δεν μπορώ να καταλάβω πού βαδίζει ο κόσμος".
-----
"[...] η κολακεία είναι το γράσο που λαδώνει τους τροχούς του κόσμου".
-----
Η ψυχή ενός αληθινού τυχοδιώκτη κι ενός αληθινού συζητητή δεν έχουν μεγάλες διαφορές. Και οι δυο ενδιαφέρονταν με πάθος για τη μεγάλη ευκαιρία.
-----
"Όλοι μας θυμόμαστε πιο εύκολα τα ευχάριστα όνειρά μας παρά τα τρομακτικά. Φαίνεται πως υπάρχει κάποιο κενό ανάμεσα στη συνείδηση και το υποσυνείδητο στο οποίο ζει ένας σκληροπυρηνικός πουριτανός. Ένας λογοκριτής που αφήνει να περνάει μόνο μια μικρή ποσότητα που κι αυτή, πολύ συχνά, δεν είναι παρά μόνο συμβολική. Βέβαια όλα αυτά είναι υπεραπλουστευμένος Φρόιντ, αλλά περιγράφουν καθαρά αυτά που ξέρουμε για τις αλληλεπιδράσεις του μυαλού".
-----
"Η σχιζοφρενική συμπεριφορά είναι πολύ συνηθισμένη στα παιδιά. Είναι αποδεκτή, γιατί εμείς οι ενήλικοι έχουμε συμφωνήσει σιωπηλά πως τα παιδιά είναι παράφρονες. Έχουν αόρατους φίλους. Μπορούν να πάνε να χωθούν στην ντουλάπα όταν το θελήσουν και να αποτραβηχτούν από τον κόσμο. Αποδίδουν ιδιότητες φυλακτού σε μια συγκεκριμένη κουβέρτα, σε ένα αρκουδάκι ή σε μια ψεύτικη τίγρη. Πιπιλάνε το δάχτυλό τους. Όταν ένας ενήλικος βλέπει πράγματα που δεν υπάρχουν, τον θεωρούμε υποψήφιο για το ζουρλομανδύα. Όταν ένα παιδί λέει πως βλέπει ένα γίγαντα στην κρεβατοκάμαρά του ή ένα βρικόλακα έξω από τα παράθυρο, χαμογελάμε με επιείκεια. Υπάρχει μια και μόνο φράση που εξηγεί όλα αυτά τα φαινόμενα που παρουσιάζονται στα παιδιά...""Θα μεγαλώσει και θα το ξεπεράσει", είπε ο Τζακ.
-----
Θα το έγραφε για τον ίδιο λόγο που πίστευε πως είχαν γραφτεί όλα τα λογοτεχνικά έργα και μυθιστορήματα: στο τέλος πάντα αποκαλύπτεται η αλήθεια.
Ναι, ίσως είχε δίκιο στην αρχή. Ήταν μεθύστακας και είχε κάνει φοβερά πράγματα. Ήταν φοβερό να σπάσει το χέρι του Ντάνι. Όμως όταν ένας άνθρωπος διορθώνεται δεν πρέπει αργά ή γρήγορα να του δείξουν εμπιστοσύνη; Κι αν δεν συμβεί κάτι τέτοιο θα έχει άδικο αν ξαναρχίσει;
-----
Όταν πλησιάζεις τα εξήντα [...] πρέπει ν' αρχίσεις να σκέφτεσαι το θάνατο. Οποιαδήποτε στιγμή μπορεί να πεθάνεις. Κι αυτή η σκέψη βρισκόταν στο μυαλό του όλη αυτή τη βδομάδα, όχι σαν κάτι δυσάρεστο αλλά σαν ένα γεγονός. Ο θάνατος είναι μέρος της ζωής. Πρέπει να προσαρμόζεσαι σ' αυτή την ιδέα, αν θέλεις να είσαι ολοκληρωμένος άνθρωπος. Κι αν είναι δύσκολο να καταλάβεις το γεγονός του δικού σου θανάτου, μπορείς τουλάχιστον να το αποδεχτείς.
-----
"Πού ήσουν; Φοβηθήκαμε!" του είπε ανάμεσα από τα δόντια του που χτυπούσαν."Αυτό εδώ το μέρος μόνο φόβο μπορεί να προκαλέσει", είπε ο Χάλοραν.
-----
Ο Ντάνι είχε να χύσει ακόμα πολλά δάκρυα και ήταν τυχερός που ήταν τόσο μικρός και μπορούσε να κλάψει ελεύθερα. Τα δάκρυα που ανακουφίζουν συγχρόνως καίνε και βασανίζουν.
-----
"Ντάνι, άκουσέ με. Θα σου πω κάτι και δεν πρόκειται να το επαναλάβω ποτέ. Υπάρχουν πράγματα που δεν είναι κατάλληλα για τα αυτιά ενός εξάχρονου αγοριού, αλλά αυτό που πρέπει να γίνεται κι αυτό που τελικά γίνεται συμβαδίζουν σπάνια. Ο κόσμος είναι σκληρό μέρος, Ντάνι. Δεν ενδιαφέρεται. Δε μας μισεί, αλλά ούτε μας αγαπάει. Συμβαίνουν τρομερά πράγματα στον κόσμο, πράγματα που δεν μπορεί να τα εξηγήσει κανείς. Πολλές φορές οι καλοί άνθρωποι πεθαίνουν με φριχτούς τρόπους κι αφήνουν μόνους τους τους αγαπημένους τους. Μερικές φορές μάς φαίνεται ότι ζουν και βασιλεύουν μόνο τα καθάρματα. [...] Αυτός είναι ο προορισμός σου σ' ετούτο τον σκληρό κόσμο: να διατηρείς την αγάπη σου και να τραβάς μπροστά ό,τι κι αν συμβαίνει".Stephen King, Η Λάμψη, μετάφραση Γιάννας Αναστοπούλου, εκδόσεις Το Κλειδί/Λιβάνης
Κυριακή 18 Νοεμβρίου 2018
Η απέραντη γαλάζια μοναξιά στη Σαντορίνη
Τα σώματα απουσιάζουν, οπότε αρκούμαι στις φωνές που φτάνουν παραμορφωμένες από το πέρασμά τους μέσα απ' τα καλώδια. Τέσσερις τοίχοι. Πολλά έπιπλα, αλλά ελάχιστα από αυτά χρήσιμα: ένα τραπέζι, μια καρέκλα, ένα στρώμα.
Δουλειά πολλή, που περιμένει να πάρει τη σειρά της. Αλλά αδυνατώ να αντεπεξέλθω. Αφήνω τον χρόνο να χάνεται, χαζεύοντας δελτία ειδήσεων, ακολουθώντας αόρατα διαδικτυακά νήματα, ακούγοντας μουσικές που έχω ακούσει και ξανακούσει, προσπαθώντας να βάλω σε μια σειρά τις σκέψεις. Αλλά ποιες σκέψεις;
Η άλλη δουλειά, η πρωινή, είναι εκείνη που με κρατάει. Θέλω να μπω στην τάξη, να μιλήσω στα παιδιά, να μιλήσω με τα παιδιά. Θέλω να μιλήσω και με τους υπόλοιπους -με κάποιους. Με εκείνους που βλέπουν αυτό που κάνουμε όπως το βλέπω κι εγώ.
Κι έπειτα επιστρέφω στο σκοτεινό δωμάτιο. Όλο λέω "σήμερα θα κάνω αυτό κι εκείνο", αλλά δεν μπορώ. Και δεν κάνω τίποτα. Ή κάνω πολύ λίγα. Ή δεν κάνω τίποτα.
Μικρός έζησα την απουσία του γονιού από το σπίτι. Δεν μου άρεσε. Τώρα είμαι εγώ εκείνος που λείπει, και δεν μου αρέσει ακόμα περισσότερο.
Περικυκλωμένος από το απέραντο γαλάζιο που οι περισσότεροι λάτρεψαν. Που πλήρωσαν για να βρεθούν στη θέση μου. Τους το χαρίζω, θέλω να φύγω. Δεν είμαι αχάριστος, ξέρω ότι στάθηκα τυχερός. Αλλά θέλω να φύγω.
Κανείς δεν πρέπει να ζει μόνος.
Κανείς δεν πρέπει να ζει μακριά από τα πρόσωπα με τα οποία διάλεξε να ζήσει.
Δουλειά πολλή, που περιμένει να πάρει τη σειρά της. Αλλά αδυνατώ να αντεπεξέλθω. Αφήνω τον χρόνο να χάνεται, χαζεύοντας δελτία ειδήσεων, ακολουθώντας αόρατα διαδικτυακά νήματα, ακούγοντας μουσικές που έχω ακούσει και ξανακούσει, προσπαθώντας να βάλω σε μια σειρά τις σκέψεις. Αλλά ποιες σκέψεις;
Η άλλη δουλειά, η πρωινή, είναι εκείνη που με κρατάει. Θέλω να μπω στην τάξη, να μιλήσω στα παιδιά, να μιλήσω με τα παιδιά. Θέλω να μιλήσω και με τους υπόλοιπους -με κάποιους. Με εκείνους που βλέπουν αυτό που κάνουμε όπως το βλέπω κι εγώ.
Κι έπειτα επιστρέφω στο σκοτεινό δωμάτιο. Όλο λέω "σήμερα θα κάνω αυτό κι εκείνο", αλλά δεν μπορώ. Και δεν κάνω τίποτα. Ή κάνω πολύ λίγα. Ή δεν κάνω τίποτα.
Μικρός έζησα την απουσία του γονιού από το σπίτι. Δεν μου άρεσε. Τώρα είμαι εγώ εκείνος που λείπει, και δεν μου αρέσει ακόμα περισσότερο.
Περικυκλωμένος από το απέραντο γαλάζιο που οι περισσότεροι λάτρεψαν. Που πλήρωσαν για να βρεθούν στη θέση μου. Τους το χαρίζω, θέλω να φύγω. Δεν είμαι αχάριστος, ξέρω ότι στάθηκα τυχερός. Αλλά θέλω να φύγω.
Κανείς δεν πρέπει να ζει μόνος.
Κανείς δεν πρέπει να ζει μακριά από τα πρόσωπα με τα οποία διάλεξε να ζήσει.
Σάββατο 17 Νοεμβρίου 2018
Να μιλάμε για το Πολυτεχνείο
Σκέφτεσαι ότι τα παιδιά που έχουν φτάσει στο Λύκειο τα ξέρουν, τα 'χουν ακούσει καμιά δεκαριά φορές, τουλάχιστον. Κι έτσι ξεκινάς να προβάρεις με τη χορωδία, χωρίς προλόγους.
Ώσπου, εκεί που τραγουδούν "τακ τακ εσύ, τακ τακ εγώ", τα βλέπεις να γελάνε. Τους εξηγείς τι σημαίνει αυτό, τι γινόταν τότε, ότι ο Ανδρέας, που τον "χτυπούν το βράδυ στην ταράτσα", ήταν αληθινό πρόσωπο. Σε άλλη περίπτωση, σε κουβέντα που ανοίγει μια συνάδελφος, ακούς από άλλο παιδί ότι "πρώτη φορά άκουσα κι έμαθα για το πραξικόπημα στην Κύπρο, δεν το ήξερα".
Δεν αρκεί να διοργανώνουμε μια γιορτή μια φορά τον χρόνο, με όλες τις δυσκολίες που κάτι τέτοιο έχει, αλλά και τις ευκολίες στις οποίες συχνά καταφεύγουμε λόγω των χρονικών ορίων μέσα στα οποία καλούμαστε να δράσουμε. Πρέπει πάντα να κουβεντιάζουμε με τα παιδιά, να λύνουμε τις απορίες τους, να ψάχνουμε για να απαντήσουμε και τις δικές μας. Η γιορτή αυτή είναι η πιο δική τους, απλώς πολλά δεν το ξέρουν.
Να μιλάμε για το Πολυτεχνείο στα παιδιά. Υπάρχουν άλλοι που το κάνουν συστηματικά, που τους περνάνε τη διαστρέβλωση, ακόμα και την άρνηση αυτής της Ιστορίας.
Να μιλάμε για το Πολυτεχνείο.
Να μιλάμε.
* Φωτογραφία του Αριστοτέλη Σαρρηκώστα (από εδώ)
Ώσπου, εκεί που τραγουδούν "τακ τακ εσύ, τακ τακ εγώ", τα βλέπεις να γελάνε. Τους εξηγείς τι σημαίνει αυτό, τι γινόταν τότε, ότι ο Ανδρέας, που τον "χτυπούν το βράδυ στην ταράτσα", ήταν αληθινό πρόσωπο. Σε άλλη περίπτωση, σε κουβέντα που ανοίγει μια συνάδελφος, ακούς από άλλο παιδί ότι "πρώτη φορά άκουσα κι έμαθα για το πραξικόπημα στην Κύπρο, δεν το ήξερα".
Δεν αρκεί να διοργανώνουμε μια γιορτή μια φορά τον χρόνο, με όλες τις δυσκολίες που κάτι τέτοιο έχει, αλλά και τις ευκολίες στις οποίες συχνά καταφεύγουμε λόγω των χρονικών ορίων μέσα στα οποία καλούμαστε να δράσουμε. Πρέπει πάντα να κουβεντιάζουμε με τα παιδιά, να λύνουμε τις απορίες τους, να ψάχνουμε για να απαντήσουμε και τις δικές μας. Η γιορτή αυτή είναι η πιο δική τους, απλώς πολλά δεν το ξέρουν.
Να μιλάμε για το Πολυτεχνείο στα παιδιά. Υπάρχουν άλλοι που το κάνουν συστηματικά, που τους περνάνε τη διαστρέβλωση, ακόμα και την άρνηση αυτής της Ιστορίας.
Να μιλάμε για το Πολυτεχνείο.
Να μιλάμε.
* Φωτογραφία του Αριστοτέλη Σαρρηκώστα (από εδώ)
Ετικέτες
Ημερολόγιο,
Μίκης Θεοδωράκης,
Πολιτική,
Σχολείο
Παρασκευή 16 Νοεμβρίου 2018
Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 2018
Συνέντευξη με την Angelika Dusk
Η Angelika Dusk είναι μία από τις νέες και υποσχόμενες γυναικείες φωνές της εγχώριας σκηνής. Με το Beautiful Mess, το δεύτερο άλμπουμ της, να είναι ακόμα ζεστό, η τραγουδοποιός και ερμηνεύτρια πατάει απόψε το σανίδι του Faust, στην πρώτη της ζωντανή εμφάνιση για τη φετινή σεζόν. Με αυτή την αφορμή έκανα μια κουβέντα μαζί της, για λογαριασμό του Avopolis.
Ετικέτες
Συνεντεύξεις,
Angelika Dusk
Τρίτη 13 Νοεμβρίου 2018
Ένα αντίο στον Stan Lee (1922-2018)
"Stan Lee presents..."
Πόσες φορές δεν αντίκρισα την παραπάνω φράση, στην πρώτη σελίδα των τευχών που αγόραζα ευλαβικά κάθε εβδομάδα ως παιδί... "Μα ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος;"
Το πρώτο τεύχος του Σπάιντερ-Μαν μου το αγόρασε η μάνα μου -έτσι θυμάμαι, τουλάχιστον-, μαζί με κάποιο Σεραφίνο-Τιραμόλα, για να μου δώσει κάτι να ασχολούμαι. Ήμασταν στο Ναύπλιο, για τη βάφτιση της αδερφής μου, άρα μιλάμε μάλλον για το 1985. Εγώ μέσα εκεί ανακάλυψα έναν απίθανο νέο κόσμο, κι η μάνα μου μάλλον το μετάνιωσε πολλές φορές από τότε. Την εποχή εκείνη κυκλοφορούσαν διάφορες ηλίθιες θεωρίες για τα κόμικς και το πώς αυτά έκαναν τα παιδιά βίαια ή χαζά, και οι μεγάλοι πάντα προσπαθούσαν να μας αποτρέψουν από τέτοια αναγνώσματα. Η θεία μου η Φανή πρωτοστατούσε σε αυτόν τον αγώνα -μάταια πάντα: τσίμπαγα κρυφά (εντάξει, "έκλεβα" είναι το σωστό ρήμα) λεφτά από την τσάντα της μαμάς για να πάω στο περίπτερο της γειτονιάς και να τα δώσω ως αντίτιμο για λίγο ακόμη παράδεισο. Από κοντά κι ο αδερφός μου.
Εκείνα τα χρόνια, τα δικαιώματα των υπερηρώων της Marvel τα είχαν οι εκδόσεις Καμπανά (KABANAS HELLAS), και μέσα από τα "φτωχά" τεύχη τους (2 σελίδες ασπρόμαυρο, 2 σελίδες τετραχρωμία, μικρό μέγεθος) γνώρισα όχι μόνο τον φιλικό γείτονα από τη Νέα Υόρκη, αλλά και τον Χουλκ (sic), τους X-Men, τον Κάπτεν Αμέρικα και τους Εκδικητές, τον Ατρόμητο, και τόσους άλλους. Και βέβαια γνώρισα τα ονόματα των δημιουργών τους: του Stan Lee, του Steve Ditko, και των δύο πλέον αγαπημένων μου σχεδιαστών, Todd McFarlane και Frank Miller. Οι ήρωες του Lee ήταν πανίσχυροι ως ήρωες, αλλά ευάλωτοι ως άνθρωποι: χαμένοι στα καθημερινά τους προβλήματα το πρωί, στο κυνήγι των κακών τη νύχτα. Δεν καταλάβαινα όλα όσα διάβαζα (ήμουν παιδί του Δημοτικού, σε μια επαρχιακή πόλη ξεχασμένη απ' τον Θεό), όμως με συγκινούσε σε απίστευτο βαθμό η εικονογραφία και η μυθολογία του Marvel-ικού σύμπαντος.
Αργότερα, στο περιοδικό μπήκαν διάφορες στήλες ποικίλης ύλης (για υπολογιστές, μεταφυσική, UFO κλπ.), με την επιμέλεια του Πάνου Παχνέλη. Εκείνη την εποχή πρέπει να μπήκε στη στήλη αλληλογραφίας και μια επιστολή μου (το πρώτο μου δημοσιευμένο κείμενο!), για το οποίο ο Παχνέλης με συνεχάρη για τη σωστή χρήση της ελληνικής γλώσσας. Έπειτα, όταν είχα φτάσει στο Γυμνάσιο νομίζω, το περιοδικό έγινε έγχρωμο, μεγάλωσε σε μέγεθος και σελίδες, είχε αφίσες και έδειχνε σούπερ. Ώσπου κάποτε, ξαφνικά και απροειδοποίητα, έπαψα πια να το βρίσκω στα περίπτερα. Πήγαινα ξανά και ξανά να το αναζητήσω, μέχρι και στο τοπικό πρακτορείο Τύπου έφτασα. "Θα τους τελείωσε το χαρτί", μου απάντησε, μάλλον αστειευόμενος, ο Λιάκος...
Κάποια στιγμή ανακάλυψα ότι έρχονταν οι αμερικάνικες εκδόσεις στη Σπάρτη, και αγόρασα αρκετά από εκείνα τα τεύχη, ειδικά κάποια συλλεκτικά. Ήταν πολύ πιο ακριβά βέβαια, αλλά μόνο από το ξεφύλλισμα ήταν εύκολο να καταλάβεις πόσο φτωχοί ήταν οι εν Ελλάδι συγγενείς τους. Με τις ελληνικές εκδόσεις που ανέλαβαν στη συνέχεια δεν απέκτησα ποτέ την ίδια σχέση, μόνο σποραδικά αγόραζα κάποιο τεύχος ως φοιτητής. Αλλά πια είχα χάσει την επαφή, δεν μπορούσα να παρακολουθήσω τη ροή του σεναρίου. Ήμουν κάπου αλλού.
Τον ίδιο τον Stan Lee άργησα πολύ να τον δω έστω, πόσο μάλλον να τον γνωρίσω ως προσωπικότητα. Αλλά μου αρκεί που γνώρισα, τότε που έπρεπε, τα αποκυήματα της αχαλίνωτης φαντασίας του: τους ήρωες που διαμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό τη σκέψη, την αισθητική και την ηθική μου. Τώρα που το σκέφτομαι, μάλλον τον γνώρισα πάρα πολύ καλά τον μεγάλο Stan.
"With great power comes great responsibility". Well put, old friend!
* Φωτογραφία του Jefferson Graham (από εδώ)
Πόσες φορές δεν αντίκρισα την παραπάνω φράση, στην πρώτη σελίδα των τευχών που αγόραζα ευλαβικά κάθε εβδομάδα ως παιδί... "Μα ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος;"
Το πρώτο τεύχος του Σπάιντερ-Μαν μου το αγόρασε η μάνα μου -έτσι θυμάμαι, τουλάχιστον-, μαζί με κάποιο Σεραφίνο-Τιραμόλα, για να μου δώσει κάτι να ασχολούμαι. Ήμασταν στο Ναύπλιο, για τη βάφτιση της αδερφής μου, άρα μιλάμε μάλλον για το 1985. Εγώ μέσα εκεί ανακάλυψα έναν απίθανο νέο κόσμο, κι η μάνα μου μάλλον το μετάνιωσε πολλές φορές από τότε. Την εποχή εκείνη κυκλοφορούσαν διάφορες ηλίθιες θεωρίες για τα κόμικς και το πώς αυτά έκαναν τα παιδιά βίαια ή χαζά, και οι μεγάλοι πάντα προσπαθούσαν να μας αποτρέψουν από τέτοια αναγνώσματα. Η θεία μου η Φανή πρωτοστατούσε σε αυτόν τον αγώνα -μάταια πάντα: τσίμπαγα κρυφά (εντάξει, "έκλεβα" είναι το σωστό ρήμα) λεφτά από την τσάντα της μαμάς για να πάω στο περίπτερο της γειτονιάς και να τα δώσω ως αντίτιμο για λίγο ακόμη παράδεισο. Από κοντά κι ο αδερφός μου.
Εκείνα τα χρόνια, τα δικαιώματα των υπερηρώων της Marvel τα είχαν οι εκδόσεις Καμπανά (KABANAS HELLAS), και μέσα από τα "φτωχά" τεύχη τους (2 σελίδες ασπρόμαυρο, 2 σελίδες τετραχρωμία, μικρό μέγεθος) γνώρισα όχι μόνο τον φιλικό γείτονα από τη Νέα Υόρκη, αλλά και τον Χουλκ (sic), τους X-Men, τον Κάπτεν Αμέρικα και τους Εκδικητές, τον Ατρόμητο, και τόσους άλλους. Και βέβαια γνώρισα τα ονόματα των δημιουργών τους: του Stan Lee, του Steve Ditko, και των δύο πλέον αγαπημένων μου σχεδιαστών, Todd McFarlane και Frank Miller. Οι ήρωες του Lee ήταν πανίσχυροι ως ήρωες, αλλά ευάλωτοι ως άνθρωποι: χαμένοι στα καθημερινά τους προβλήματα το πρωί, στο κυνήγι των κακών τη νύχτα. Δεν καταλάβαινα όλα όσα διάβαζα (ήμουν παιδί του Δημοτικού, σε μια επαρχιακή πόλη ξεχασμένη απ' τον Θεό), όμως με συγκινούσε σε απίστευτο βαθμό η εικονογραφία και η μυθολογία του Marvel-ικού σύμπαντος.
Αργότερα, στο περιοδικό μπήκαν διάφορες στήλες ποικίλης ύλης (για υπολογιστές, μεταφυσική, UFO κλπ.), με την επιμέλεια του Πάνου Παχνέλη. Εκείνη την εποχή πρέπει να μπήκε στη στήλη αλληλογραφίας και μια επιστολή μου (το πρώτο μου δημοσιευμένο κείμενο!), για το οποίο ο Παχνέλης με συνεχάρη για τη σωστή χρήση της ελληνικής γλώσσας. Έπειτα, όταν είχα φτάσει στο Γυμνάσιο νομίζω, το περιοδικό έγινε έγχρωμο, μεγάλωσε σε μέγεθος και σελίδες, είχε αφίσες και έδειχνε σούπερ. Ώσπου κάποτε, ξαφνικά και απροειδοποίητα, έπαψα πια να το βρίσκω στα περίπτερα. Πήγαινα ξανά και ξανά να το αναζητήσω, μέχρι και στο τοπικό πρακτορείο Τύπου έφτασα. "Θα τους τελείωσε το χαρτί", μου απάντησε, μάλλον αστειευόμενος, ο Λιάκος...
Κάποια στιγμή ανακάλυψα ότι έρχονταν οι αμερικάνικες εκδόσεις στη Σπάρτη, και αγόρασα αρκετά από εκείνα τα τεύχη, ειδικά κάποια συλλεκτικά. Ήταν πολύ πιο ακριβά βέβαια, αλλά μόνο από το ξεφύλλισμα ήταν εύκολο να καταλάβεις πόσο φτωχοί ήταν οι εν Ελλάδι συγγενείς τους. Με τις ελληνικές εκδόσεις που ανέλαβαν στη συνέχεια δεν απέκτησα ποτέ την ίδια σχέση, μόνο σποραδικά αγόραζα κάποιο τεύχος ως φοιτητής. Αλλά πια είχα χάσει την επαφή, δεν μπορούσα να παρακολουθήσω τη ροή του σεναρίου. Ήμουν κάπου αλλού.
Τον ίδιο τον Stan Lee άργησα πολύ να τον δω έστω, πόσο μάλλον να τον γνωρίσω ως προσωπικότητα. Αλλά μου αρκεί που γνώρισα, τότε που έπρεπε, τα αποκυήματα της αχαλίνωτης φαντασίας του: τους ήρωες που διαμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό τη σκέψη, την αισθητική και την ηθική μου. Τώρα που το σκέφτομαι, μάλλον τον γνώρισα πάρα πολύ καλά τον μεγάλο Stan.
"With great power comes great responsibility". Well put, old friend!
* Φωτογραφία του Jefferson Graham (από εδώ)
Ετικέτες
Ημερολόγιο,
Κόμικς,
Stan Lee
Κυριακή 11 Νοεμβρίου 2018
Η χαμένη γενιά (που δεν θα χαθεί)
Έβλεπα σήμερα (άκουγα περισσότερο) τη συνέντευξη που έδωσαν ο Γιάννης Δημαράς, ο Γιώργος Λιάνης και ο Κώστας Χαρδαβέλας στην Έλενα Κατρίτση (εκπομπή Προσωπικά, ΕΡΤ1), όπου μίλησαν για την εποχή (δεκαετία του '80) που έκαναν τους Ρεπόρτερς. Είδα με συμπάθεια την τριάδα να θυμάται, να αστειεύεται και να αναλύει μια εποχή πολύ διαφορετική από τη σημερινή, από όλες τις απόψεις.
Προς το τέλος της συνέντευξης (στο 45ο λεπτό στο παρακάτω βίντεο), άκουσα τον Λιάνη να λέει κάτι που δεν θυμάμαι πόσες φορές έχω ακούσει στο παρελθόν. "Σήμερα η Ελλάδα δεν έχει κανέναν μεγάλο ποιητή, κανέναν μεγάλο ζωγράφο, είναι σε παρακμή σαν χώρα", ήταν πάνω κάτω τα λόγια του.
Είναι βέβαιο, όπως το αντιλαμβάνομαι εγώ τουλάχιστον, ότι ο Λιάνης (και η πλειοψηφία των ανθρώπων της γενιάς του ενδεχομένως, αν και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την ηλικία) δεν θα ήταν σε θέση να αναφέρει, ονομαστικά έστω, ούτε έναν ποιητή, ούτε έναν ζωγράφο, ούτε έναν μουσικό της νέας γενιάς -το "μεγάλος" είναι, ούτως ή άλλως, άλλη υπόθεση και φυσικά απαιτεί χρόνο (κάτι που εύκολα ξεχνιέται όταν μιλάμε για τα ιερά τέρατα του παρελθόντος, λες και αυτοί θεωρούνταν εν τη γενέσει τους σπουδαίοι). Κάτι τέτοιο θα ήταν ενδεχομένως αδιάφορο σε άλλη περίπτωση, αλλά στη συγκεκριμένη δεν είναι καθόλου: γιατί ο Λιάνης δήλωσε ότι επιστρέφει στην τηλεόραση, ενώ η γενιά του, και οι επόμενες, δεν έφυγαν ουσιαστικά ποτέ από τις καίριες θέσεις.
Βρίσκω χυδαίο αυτό που λένε κάποιοι νεότεροι για τους παλιούς, ότι "πρέπει να πάνε σπίτι τους". Θυμάμαι, μάλιστα, κάτι τέτοιο να το ακούω, π.χ. για τον Διονύση Σαββόπουλο, πριν από 20 χρόνια ακόμα, όταν δηλαδή ήταν στα 50 του (!). Από την άλλη, είναι απαραίτητο να αφεθεί χώρος στους νεότερους, να συνυπάρξουν, δηλαδή, οι γενιές. Και ο χώρος αυτός δεν έχει να κάνει απαραίτητα (ή μόνο) με την τηλεόραση, το ραδιόφωνο και γενικότερα την παρουσία στα μέσα ενημέρωσης. Έχει να κάνει κυρίως με την ίδια την έκφραση της απαξίωσης από τους "παλιούς", τη στιγμή που προφανέστατα έχουν μείνει στα δικά τους, σε αυτά που έμαθαν στα νιάτα τους, και δεν έχουν πάρει μυρωδιά για όσα ακολούθησαν. Είναι βέβαιο ότι ο Γιώργος Λιάνης, και ο καθένας που εκφράζει την εν λόγω άποψη, γνωρίζει την άγνοιά του. Ας επιλέξουν, λοιπόν, τη σιωπή, ή ας δηλώσουν έστω τον αγνωστικισμό τους. Ευτυχώς, στο βίντεο σπεύδει να τον διορθώσει ως προς αυτό ο Δημαράς.
Δεν είναι ειδικότητά μου η ποίηση, ούτε η ζωγραφική (παρότι μου έρχονται πρόχειρα στο μυαλό διάφορα ονόματα με προοπτικές και από τους δύο χώρους), για τη μουσική όμως μπορώ να σκεφτώ άμεσα κάμποσους δημιουργούς, και των δύο φύλων, ονόματα που εμφανίστηκαν μέσα στην τελευταία δεκαετία χονδρικά, και που έχουν δώσει σημάδια ότι μπορούν να εκφράσουν το εδώ και το τώρα (μας). Η συγκεκριμένη "γενιά", που για πολλούς είναι χαμένη επειδή αδιαφόρησε για τα ταβερνεία της TV (και/ή επειδή αδιαφόρησαν τα ταβερνεία για αυτήν), είναι βέβαιο ότι θα βρει τον δρόμο της προς το κοινό, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Θα μπορούσε, όμως, να βοηθηθεί ως προς αυτό, αν ταυτόχρονα δινόταν βήμα και στους ανθρώπους που θα μπορούσαν να την καταλάβουν, να την αναλύσουν, να την κριτικάρουν.
Ναι, για το δημόσιο ραδιόφωνο θα μιλήσω εδώ: βεβαίως να δοθούν εκπομπές σε φωνές που έχουν προσφέρει και που έλειψαν. Αλλά πρέπει δίπλα σε αυτούς να υπάρξουν και άνθρωποι 20-30 χρόνια νεότεροί τους, που καταλαβαίνουν και παρακολουθούν τους νέους καλλιτέχνες. Υπάρχουν πολλοί άξιοι, που κάνουν εκπομπές σε διαδικτυακά ραδιόφωνα ή σε ιδιωτικά. Αλλά και στην τηλεόραση, πρέπει να δοθεί χώρος σε νέες ιδέες, που θα παρουσιάσουν τη μουσική και τους μουσικούς μέσα σε μια διαφορετική (επιτέλους!) συνθήκη.
Ας ψάξουν, λοιπόν, οι ιθύνοντες, ας τολμήσουν να βγουν λίγο πέρα από την ασφαλή περιοχή τους. Θα βρουν εκεί έναν κόσμο κάπως ρημαγμένο και χαώδη, αλλά ελπιδοφόρο.
* Φωτογραφία από εδώ.
Προς το τέλος της συνέντευξης (στο 45ο λεπτό στο παρακάτω βίντεο), άκουσα τον Λιάνη να λέει κάτι που δεν θυμάμαι πόσες φορές έχω ακούσει στο παρελθόν. "Σήμερα η Ελλάδα δεν έχει κανέναν μεγάλο ποιητή, κανέναν μεγάλο ζωγράφο, είναι σε παρακμή σαν χώρα", ήταν πάνω κάτω τα λόγια του.
Είναι βέβαιο, όπως το αντιλαμβάνομαι εγώ τουλάχιστον, ότι ο Λιάνης (και η πλειοψηφία των ανθρώπων της γενιάς του ενδεχομένως, αν και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την ηλικία) δεν θα ήταν σε θέση να αναφέρει, ονομαστικά έστω, ούτε έναν ποιητή, ούτε έναν ζωγράφο, ούτε έναν μουσικό της νέας γενιάς -το "μεγάλος" είναι, ούτως ή άλλως, άλλη υπόθεση και φυσικά απαιτεί χρόνο (κάτι που εύκολα ξεχνιέται όταν μιλάμε για τα ιερά τέρατα του παρελθόντος, λες και αυτοί θεωρούνταν εν τη γενέσει τους σπουδαίοι). Κάτι τέτοιο θα ήταν ενδεχομένως αδιάφορο σε άλλη περίπτωση, αλλά στη συγκεκριμένη δεν είναι καθόλου: γιατί ο Λιάνης δήλωσε ότι επιστρέφει στην τηλεόραση, ενώ η γενιά του, και οι επόμενες, δεν έφυγαν ουσιαστικά ποτέ από τις καίριες θέσεις.
Βρίσκω χυδαίο αυτό που λένε κάποιοι νεότεροι για τους παλιούς, ότι "πρέπει να πάνε σπίτι τους". Θυμάμαι, μάλιστα, κάτι τέτοιο να το ακούω, π.χ. για τον Διονύση Σαββόπουλο, πριν από 20 χρόνια ακόμα, όταν δηλαδή ήταν στα 50 του (!). Από την άλλη, είναι απαραίτητο να αφεθεί χώρος στους νεότερους, να συνυπάρξουν, δηλαδή, οι γενιές. Και ο χώρος αυτός δεν έχει να κάνει απαραίτητα (ή μόνο) με την τηλεόραση, το ραδιόφωνο και γενικότερα την παρουσία στα μέσα ενημέρωσης. Έχει να κάνει κυρίως με την ίδια την έκφραση της απαξίωσης από τους "παλιούς", τη στιγμή που προφανέστατα έχουν μείνει στα δικά τους, σε αυτά που έμαθαν στα νιάτα τους, και δεν έχουν πάρει μυρωδιά για όσα ακολούθησαν. Είναι βέβαιο ότι ο Γιώργος Λιάνης, και ο καθένας που εκφράζει την εν λόγω άποψη, γνωρίζει την άγνοιά του. Ας επιλέξουν, λοιπόν, τη σιωπή, ή ας δηλώσουν έστω τον αγνωστικισμό τους. Ευτυχώς, στο βίντεο σπεύδει να τον διορθώσει ως προς αυτό ο Δημαράς.
Δεν είναι ειδικότητά μου η ποίηση, ούτε η ζωγραφική (παρότι μου έρχονται πρόχειρα στο μυαλό διάφορα ονόματα με προοπτικές και από τους δύο χώρους), για τη μουσική όμως μπορώ να σκεφτώ άμεσα κάμποσους δημιουργούς, και των δύο φύλων, ονόματα που εμφανίστηκαν μέσα στην τελευταία δεκαετία χονδρικά, και που έχουν δώσει σημάδια ότι μπορούν να εκφράσουν το εδώ και το τώρα (μας). Η συγκεκριμένη "γενιά", που για πολλούς είναι χαμένη επειδή αδιαφόρησε για τα ταβερνεία της TV (και/ή επειδή αδιαφόρησαν τα ταβερνεία για αυτήν), είναι βέβαιο ότι θα βρει τον δρόμο της προς το κοινό, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Θα μπορούσε, όμως, να βοηθηθεί ως προς αυτό, αν ταυτόχρονα δινόταν βήμα και στους ανθρώπους που θα μπορούσαν να την καταλάβουν, να την αναλύσουν, να την κριτικάρουν.
Ναι, για το δημόσιο ραδιόφωνο θα μιλήσω εδώ: βεβαίως να δοθούν εκπομπές σε φωνές που έχουν προσφέρει και που έλειψαν. Αλλά πρέπει δίπλα σε αυτούς να υπάρξουν και άνθρωποι 20-30 χρόνια νεότεροί τους, που καταλαβαίνουν και παρακολουθούν τους νέους καλλιτέχνες. Υπάρχουν πολλοί άξιοι, που κάνουν εκπομπές σε διαδικτυακά ραδιόφωνα ή σε ιδιωτικά. Αλλά και στην τηλεόραση, πρέπει να δοθεί χώρος σε νέες ιδέες, που θα παρουσιάσουν τη μουσική και τους μουσικούς μέσα σε μια διαφορετική (επιτέλους!) συνθήκη.
Ας ψάξουν, λοιπόν, οι ιθύνοντες, ας τολμήσουν να βγουν λίγο πέρα από την ασφαλή περιοχή τους. Θα βρουν εκεί έναν κόσμο κάπως ρημαγμένο και χαώδη, αλλά ελπιδοφόρο.
* Φωτογραφία από εδώ.
Ετικέτες
Γιώργος Λιάνης,
Ημερολόγιο,
Τηλεόραση
Σάββατο 10 Νοεμβρίου 2018
Η "Εκκωφαντική Σιωπή" του Γιώργου Λιτσικάκη
Δελτίο τύπου
"Εκκωφαντική Σιωπή"
Το νέο ψηφιακό single του Γιώργου Λιτσικάκη.
Δύο χρόνια μετά την κυκλοφορία του ντεμπούτο άλμπουμ του, Δεν Πειράζει, μια δουλειά που ξεχώρισε και αγαπήθηκε τόσο από το κοινό, όσο και από τον έντυπο και ηλεκτρονικό μουσικό τύπο, ο Γιώργος Λιτσικάκης επιστρέφει στη δισκογραφία με ένα νέο τραγούδι.
Μετά από μια δυναμική συναυλία στον κήπο της ΕΡΤ στα πλαίσια του Summertime 2018, και λίγο πριν τις χειμερινές του εμφανίσεις, περνάει το κατώφλι του στούντιο, κυκλοφορώντας το νέο του ψηφιακό single με τίτλο "Εκκωφαντική Σιωπή".
Ένα κομμάτι που παντρεύει τις αρμονικές φόρμες του grunge και τον λυρισμό των εγχόρδων με στίχους που χτυπάνε κατευθείαν στο στομάχι.
Ένα τραγούδι για όσα ποτέ δεν τόλμησαν να ειπωθούν. Μια κραυγή γι’ αυτούς που έχασαν τη φωνή τους μέσα στα αφόρητα «βολικά» κελιά της σιωπής. Μια κλωτσιά σε κλειδωμένες πόρτες και κάλεσμα για μια ζωή απαλλαγμένη από σκιές. Ένας ύμνος για όσους τόλμησαν να φωνάξουν, αυτά που κάποτε ψέλλιζαν στο σκοτάδι. Για όσους τίναξαν από πάνω τους το δίχτυ της αυτολύπησης. Για όσους δέχτηκαν βία, παρενόχληση και εκμετάλλευση, μα κατάφεραν να προχωρήσουν και να κοιτάξουν κατάματα τη ζωή. Για τους «ευάλωτους» που χλευάστηκαν όντας ευαίσθητοι και διαφορετικοί. Γι’ αυτούς... που αγάπησαν τον εαυτό τους.
Διαθέσιμο δωρεάν στην ιστοσελίδα www.giorgoslitsikakis.gr ή προς προαιρετική αγορά στις ψηφιακές πλατφόρμες όπως, iTunes, Google play, Amazon κλπ.
Το τραγούδι συνοδεύει videoclip που αποτυπώνει με ακρίβεια το μήνυμα του τραγουδιού. Συμμετέχει ο ηθοποιός Θεοδόσης Παπαδημητρόπουλος, ενώ την επιμέλειά του υπογράφει ο Σταύρος Συμεωνίδης.
Συντελεστές:
Στίχοι, μουσική : Γιώργος Λιτσικάκης
Ενορχήστρωση, ηχογράφηση, παραγωγή : Γιώργος Λιτσικάκης
Η ηχογράφηση, η μίξη και το mastering έγιναν στο NobileSoundStudio (www.nobilesound.gr)
Έπαιξαν οι μουσικοί :
Χρήστος Βίγγος: τύμπανα
Θοδωρής Σταυριανός: ηλεκτρικό μπάσο
Σταύρος Παργινός: τσέλο
Γιώργος Λιτσικάκης: ηλεκτρικές κιθάρες, βιολί, πλήκτρα, φωνή.
Official Links:
www.giorgoslitsikakis.gr
www.youtube.com/giorgoslitsikakis
www.facebook.com/Giorgos.Litsikakis
Ετικέτες
Γιώργος Λυτσικάκης,
Δελτία Τύπου,
Τραγούδια
Πέμπτη 18 Οκτωβρίου 2018
Για τη Λαμπρινή Καρακώστα (με αφορμή την εμφάνισή της στη Σαντορίνη)
Το περασμένο Σάββατο (11 Οκτωβρίου), η Λαμπρινή Καρακώστα επισκέφτηκε τη Σαντορίνη, για μια εμφάνιση στο εντευκτήριο της Εστίας του Πύργου Καλλίστης. Μαζί της είχε την ικανότατη Δέσποινα Σπανού, η οποία τη συνόδευσε με το τσέλο και τα φωνητικά της, ενώ η ίδια, πέραν της φωνής, χειρίστηκε κλασική κιθάρα, μεταλλόφωνο και κρουστά.
Την Καρακώστα την είχα πρωτοδεί το 2012, σε ένα live στη μουσική σκηνή Πυρήνας, στην Αθήνα, την εποχή που εμφανιζόταν δίπλα στον τραγουδοποιό Νίκο Ζουρνή. Με εντυπωσίασε τότε (εδώ όσα είχα γράψει στο Mix Grill), όπως και την επόμενο χρονιά, που την είδα στο πλευρό του Σωκράτη Μάλαμα, στο Θέατρο Βράχων (περισσότερα εδώ). Όμως, τούτη ήταν η πρώτη φορά που είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω ένα δικό της πρόγραμμα και να βγάλω κάποια πιο ολοκληρωμένα συμπεράσματα.
Είναι, λοιπόν, η Λαμπρινή Καρακώστα μια ιδιαίτερα αξιόλογη περίπτωση καλλιτέχνιδας: αυτάρκης περφόρμερ, σίγουρη, επικοινωνιακή, όσο χρειάζεται θεατρική -μια παρουσία λαμπερή, με ουσιαστικό τρόπο. Νιώθω, μάλιστα, ότι έχει πολλά περισσότερα να δώσει από άλλες συναδέλφους της, των οποίων, όμως, το όνομα και η δράση ακούγονται πολύ περισσότερο. Εκτός των άλλων, το εύρος των ακουσμάτων της, και ο τρόπος που τα ενσωματώνει στη σκηνική της παρουσία και στο ρεπερτόριο που επιλέγει, λέει πολλά για την αληθινά ενδιαφέρουσα ιδιοσυγκρασία της. Για την αναμενόμενη δισκογραφική της εργασία, όπου θα συστήνεται επισήμως και ως τραγουδοποιός, δεν μπορώ να πω ακόμα πολλά: το "Η Αγάπη Μένει", που υπάρχει ήδη στο YouTube (ακούστε το παρακάτω), είναι καλοστεκούμενο, και τα υπόλοιπα που μας παρουσίασε εκείνο το βράδυ το ίδιο, όμως θα χρειαστεί να περιμένουμε για το ολοκληρωμένο προϊόν. Σε κάθε περίπτωση, μόνο συν μπορεί να αποτελέσει για την ίδια η αποκάλυψη αυτού του νέου προσώπου της.
Ήμασταν-δεν ήμασταν 30 άτομα στο κοινό το περασμένο Σάββατο, σε μια συναυλία που είχε δωρεάν είσοδο. Δεν ξέρω αν η Καρακώστα παίζει συχνά σε τόσο μικρά ακροατήρια, πάντως η εν λόγω προσέλευση με έκανε να σκεφτώ ξανά τα εμπόδια που συναντούν οι άνθρωποι που επιλέγουν να ακολουθήσουν μια -λιγότερο ή περισσότερο- συνεπή μουσική "καριέρα". Το απαίδευτο κοινό, η αδιαφορία των μέσων ενημέρωσης (να με συγχωρείτε, αλλά η αναδημοσίευση δελτίων Τύπου δεν αποτελεί ένδειξη ουσιαστικού ενδιαφέροντος), το γενικότερο modus vivendi που έχει επικρατήσει στην επαρχία -οι ενάντιοι παράγοντες είναι πολλοί.
Όμως καλό είναι να αισιοδοξούμε, κινητοποιούμενοι παράλληλα προς την κατεύθυνση της στήριξης εκείνων των προσώπων που θέλουμε να έχουν ενεργό ρόλο στο τραγούδι μας.
Για μένα, η Λαμπρινή Καρακώστα είναι σίγουρα ένα από αυτά τα πρόσωπα.
* Οι φωτογραφίες προέρχονται από τη Facebook σελίδα της Λαμπρινής Καρακώστα.
Την Καρακώστα την είχα πρωτοδεί το 2012, σε ένα live στη μουσική σκηνή Πυρήνας, στην Αθήνα, την εποχή που εμφανιζόταν δίπλα στον τραγουδοποιό Νίκο Ζουρνή. Με εντυπωσίασε τότε (εδώ όσα είχα γράψει στο Mix Grill), όπως και την επόμενο χρονιά, που την είδα στο πλευρό του Σωκράτη Μάλαμα, στο Θέατρο Βράχων (περισσότερα εδώ). Όμως, τούτη ήταν η πρώτη φορά που είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω ένα δικό της πρόγραμμα και να βγάλω κάποια πιο ολοκληρωμένα συμπεράσματα.
Είναι, λοιπόν, η Λαμπρινή Καρακώστα μια ιδιαίτερα αξιόλογη περίπτωση καλλιτέχνιδας: αυτάρκης περφόρμερ, σίγουρη, επικοινωνιακή, όσο χρειάζεται θεατρική -μια παρουσία λαμπερή, με ουσιαστικό τρόπο. Νιώθω, μάλιστα, ότι έχει πολλά περισσότερα να δώσει από άλλες συναδέλφους της, των οποίων, όμως, το όνομα και η δράση ακούγονται πολύ περισσότερο. Εκτός των άλλων, το εύρος των ακουσμάτων της, και ο τρόπος που τα ενσωματώνει στη σκηνική της παρουσία και στο ρεπερτόριο που επιλέγει, λέει πολλά για την αληθινά ενδιαφέρουσα ιδιοσυγκρασία της. Για την αναμενόμενη δισκογραφική της εργασία, όπου θα συστήνεται επισήμως και ως τραγουδοποιός, δεν μπορώ να πω ακόμα πολλά: το "Η Αγάπη Μένει", που υπάρχει ήδη στο YouTube (ακούστε το παρακάτω), είναι καλοστεκούμενο, και τα υπόλοιπα που μας παρουσίασε εκείνο το βράδυ το ίδιο, όμως θα χρειαστεί να περιμένουμε για το ολοκληρωμένο προϊόν. Σε κάθε περίπτωση, μόνο συν μπορεί να αποτελέσει για την ίδια η αποκάλυψη αυτού του νέου προσώπου της.
Ήμασταν-δεν ήμασταν 30 άτομα στο κοινό το περασμένο Σάββατο, σε μια συναυλία που είχε δωρεάν είσοδο. Δεν ξέρω αν η Καρακώστα παίζει συχνά σε τόσο μικρά ακροατήρια, πάντως η εν λόγω προσέλευση με έκανε να σκεφτώ ξανά τα εμπόδια που συναντούν οι άνθρωποι που επιλέγουν να ακολουθήσουν μια -λιγότερο ή περισσότερο- συνεπή μουσική "καριέρα". Το απαίδευτο κοινό, η αδιαφορία των μέσων ενημέρωσης (να με συγχωρείτε, αλλά η αναδημοσίευση δελτίων Τύπου δεν αποτελεί ένδειξη ουσιαστικού ενδιαφέροντος), το γενικότερο modus vivendi που έχει επικρατήσει στην επαρχία -οι ενάντιοι παράγοντες είναι πολλοί.
Όμως καλό είναι να αισιοδοξούμε, κινητοποιούμενοι παράλληλα προς την κατεύθυνση της στήριξης εκείνων των προσώπων που θέλουμε να έχουν ενεργό ρόλο στο τραγούδι μας.
Για μένα, η Λαμπρινή Καρακώστα είναι σίγουρα ένα από αυτά τα πρόσωπα.
* Οι φωτογραφίες προέρχονται από τη Facebook σελίδα της Λαμπρινής Καρακώστα.
Ετικέτες
Ημερολόγιο,
Λαμπρινή Καρακώστα,
Συναυλίες
Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2018
Συνέντευξη με τους And Also The Trees
Μπάντα με δυσανάλογο μικρό, σε σχέση με την αξία της, αντίκτυπο, οι And Also The Trees μετράνε πλέον κοντά 40 χρόνια δράσης. Συχνοί επισκέπτες της χώρας μας, επανέρχονται για μια βραδιά στη Death Disco, το Σάββατο 20 Οκτωβρίου. Ο μπροστάρης Simon Huw Jones απάντησε διεξοδικά στις ερωτήσεις που του έθεσα για λογαριασμό του Avopolis. Πατήστε εδώ για τη συνέχεια.
Ετικέτες
Συνεντεύξεις,
And Also The Trees
Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018
Μνήμη Γιώργου Μαυρομανωλάκη
Ήταν Τρίτη 17 Ιουλίου, που ο παλιός μου φίλος, ο Γιώργος Μαυρομανωλάκης, πέταξε από τα τείχη στο Κομμένο Μπεντένι Ηρακλείου για κάπου αλλού. Πάνε σχεδόν τρεις μήνες από τότε, αλλά είναι σαν να συνέβη μόλις. Είναι σαν να μη συνέβη ποτέ.
Πώς να δεχτώ ότι ο Μαύρος δεν υπάρχει πια, όταν υπήρχε πάντα στο μυαλό μου, κι ας μην ήταν κοντά; Όταν ερχόταν απρόσκλητος στη σκέψη μου, για να πει τη γνώμη του για ένα τραγούδι μου ή για να απαντήσει σε μια φράση μου, σε έναν διάλογο που δεν τελείωσε ποτέ;
Τον θυμάμαι να λέει συγκλονιστικά το "Αχ, στην αρχή των τραγουδιών..." εκείνο το βράδυ που έκανα πρεμιέρα με την κομπανία σε μια ταβέρνα στο Κουμ Καπί. Τον θυμάμαι να ενθουσιάζεται με μια μέτρια μουσική ιδέα μου. Ήταν πάντα ενθουσιώδης για τη μουσική, αλλά απογοητευόταν εύκολα από την κακία και τη μικρότητα των ανθρώπων.
Δούλευε πολύ από νέος: είχε το πάθος και την υπομονή. Στις μουσικές σκηνές των Χανίων έγινε από νωρίς περιζήτητος. Ξενυχτούσε στο πάλκο για το μεροκάματο, κι έπειτα σκάλιζε τα τραγούδια του και τα ηχογραφούσε στον υπολογιστή με τα πρωτόλεια προγράμματα της εποχής. Από εκείνον, κι από τον φίλο μας τον Ιωάννη Νούσια, έμαθα το n-Track, και μπήκα κι εγώ στον κόσμο των σπιτικών ηχογραφήσεων.
Είχε του κόσμου τα όργανα στο σπίτι του, κρεμασμένα στους τοίχους -και ήξερε να τα χειριστεί. Μου δάνεισε κάποτε, θυμάμαι, ένα μαντολίνο κι ένα ντέφι για μια ηχογράφηση. Τις κιθάρες του τις ονόμαζε: Μαρία, Ειρήνη κλπ. Και είχε δυνατό αφτί: άκουγε τα πάντα, τις αρμονίες και τις λεπτομέρειες στις μελωδικές κινήσεις.
Διαφωνούσαμε συχνά, για διάφορα θέματα. Μια μεγάλη μας κόντρα ήταν για το ποιος ήταν καλύτερος, ο Φοίβος Δεληβοριάς ή ο Αλκίννοος Ιωαννίδης: ήμουν με τον πρώτο, ήταν με τον δεύτερο. Μπαίνοντας στο δωμάτιο που νοίκιαζε, μια μέρα, μου είπε "άκου αυτό" και έβαλε να παίξει το "Με Τόσα Ψέματα". Δεν με έπεισε ακριβώς, αλλά όποτε ακούω το τραγούδι, τον θυμάμαι. Μια άλλη φορά, που προσπαθούσε να βγάλει τα ακόρντα για τις "Κακές Συνήθειες", με ρώτησε τη γνώμη μου, αν στο ρεφρέν ήταν G/F# ή D/F#. Όταν του είπα, συμφώνησε. Κι εγώ ένιωσα καλά για τον εαυτό μου: αν ταυτιζόταν αυτό που ακούγαμε, δεν άκουγα και τόσο χάλια τελικά.
Δυσκολεύομαι να συμβιβαστώ με τον χαμό του Μαύρου. Προσπαθώ να απεικονίσω, να αναμετρηθώ με τις τελευταίες στιγμές του. Προσπαθώ να μπω στη θέση του, να περπατήσω κι εγώ στους δρόμους της σκέψης που τον έφεραν εκεί. Αδύνατον.
Απομένει μόνο η μουσική.
* Φωτογραφίες: Κυριακή Ήμελλου
Πώς να δεχτώ ότι ο Μαύρος δεν υπάρχει πια, όταν υπήρχε πάντα στο μυαλό μου, κι ας μην ήταν κοντά; Όταν ερχόταν απρόσκλητος στη σκέψη μου, για να πει τη γνώμη του για ένα τραγούδι μου ή για να απαντήσει σε μια φράση μου, σε έναν διάλογο που δεν τελείωσε ποτέ;
Τον θυμάμαι να λέει συγκλονιστικά το "Αχ, στην αρχή των τραγουδιών..." εκείνο το βράδυ που έκανα πρεμιέρα με την κομπανία σε μια ταβέρνα στο Κουμ Καπί. Τον θυμάμαι να ενθουσιάζεται με μια μέτρια μουσική ιδέα μου. Ήταν πάντα ενθουσιώδης για τη μουσική, αλλά απογοητευόταν εύκολα από την κακία και τη μικρότητα των ανθρώπων.
Δούλευε πολύ από νέος: είχε το πάθος και την υπομονή. Στις μουσικές σκηνές των Χανίων έγινε από νωρίς περιζήτητος. Ξενυχτούσε στο πάλκο για το μεροκάματο, κι έπειτα σκάλιζε τα τραγούδια του και τα ηχογραφούσε στον υπολογιστή με τα πρωτόλεια προγράμματα της εποχής. Από εκείνον, κι από τον φίλο μας τον Ιωάννη Νούσια, έμαθα το n-Track, και μπήκα κι εγώ στον κόσμο των σπιτικών ηχογραφήσεων.
Είχε του κόσμου τα όργανα στο σπίτι του, κρεμασμένα στους τοίχους -και ήξερε να τα χειριστεί. Μου δάνεισε κάποτε, θυμάμαι, ένα μαντολίνο κι ένα ντέφι για μια ηχογράφηση. Τις κιθάρες του τις ονόμαζε: Μαρία, Ειρήνη κλπ. Και είχε δυνατό αφτί: άκουγε τα πάντα, τις αρμονίες και τις λεπτομέρειες στις μελωδικές κινήσεις.
Διαφωνούσαμε συχνά, για διάφορα θέματα. Μια μεγάλη μας κόντρα ήταν για το ποιος ήταν καλύτερος, ο Φοίβος Δεληβοριάς ή ο Αλκίννοος Ιωαννίδης: ήμουν με τον πρώτο, ήταν με τον δεύτερο. Μπαίνοντας στο δωμάτιο που νοίκιαζε, μια μέρα, μου είπε "άκου αυτό" και έβαλε να παίξει το "Με Τόσα Ψέματα". Δεν με έπεισε ακριβώς, αλλά όποτε ακούω το τραγούδι, τον θυμάμαι. Μια άλλη φορά, που προσπαθούσε να βγάλει τα ακόρντα για τις "Κακές Συνήθειες", με ρώτησε τη γνώμη μου, αν στο ρεφρέν ήταν G/F# ή D/F#. Όταν του είπα, συμφώνησε. Κι εγώ ένιωσα καλά για τον εαυτό μου: αν ταυτιζόταν αυτό που ακούγαμε, δεν άκουγα και τόσο χάλια τελικά.
Δυσκολεύομαι να συμβιβαστώ με τον χαμό του Μαύρου. Προσπαθώ να απεικονίσω, να αναμετρηθώ με τις τελευταίες στιγμές του. Προσπαθώ να μπω στη θέση του, να περπατήσω κι εγώ στους δρόμους της σκέψης που τον έφεραν εκεί. Αδύνατον.
Απομένει μόνο η μουσική.
* Φωτογραφίες: Κυριακή Ήμελλου
Ετικέτες
Γιώργος Μαυρομανωλάκης,
Ημερολόγιο
Τετάρτη 10 Οκτωβρίου 2018
Υπογραμμίσεις XIV: Μάνος Ελευθερίου
Το είχα χωμένο σε κάποιο παράμερο ράφι της βιβλιοθήκης μου από τότε που μου το δώρισε η ξαδέρφη μου η Ντίνα (το καλοκαίρι του 2008), και χρειάστηκε ο πρόσφατος θάνατος του συγγραφέα του για να το θυμηθώ και να το ξεθάψω.
Η Μελαγχολία Της Πατρίδας Μετά Τις Ειδήσεις Των Οκτώ. Μα τι τίτλος είναι αυτός; Για κακή γυναικεία λογοτεχνία μου κάνει... Ξεκίνησα να διαβάζω ανόρεχτα, σαν να έκανα αγγαρεία. Σκέφτηκα: ας μην διαβάσω για ένα καλοκαίρι κάτι του Stephen King, θα νομίζουν ότι είμαι μονομανής -καλά, εδώ που τα λέμε, είμαι.
Δεν περίμενα να διαβάσω αυτά που διάβασα, δεν περίμενα να είναι τόσο κοντά στον Stephen King η συλλογή αυτή διηγημάτων του Μάνου Ελευθερίου. Οι ιστορίες του μοιάζουν να έρχονται από τον κόσμο του ονείρου -του εφιάλτη, καλύτερα-, μοιάζουν προϊόντα παραίσθησης ή βγαλμένες από εκείνο το σκοτεινό μέρος του μυαλού όπου κατοικεί το μεταφυσικό. Μοιάζουν ταιριαστές, βέβαια, αν σκεφτείς ότι γράφτηκαν από έναν άνθρωπο που ταλαιπωρούνταν από λογής φοβίες: υπάρχει παντού ένα στρίμωγμα, μια αγωνία ασφυκτική, μια αίσθηση ότι οι τοίχοι κλείνουν να σε πλακώσουν.
Υπάρχει ψωμί εδώ, υπάρχουν ιδέες εμπνευστικές, υπάρχει ένα σκοτάδι ανθηρό.
[...] οι αναμνήσεις, όπως λένε και πολλοί συγγραφείς, πληγώνουν περισσότερο από τα πιο φριχτά γεγονότα.
Η Μελαγχολία Της Πατρίδας Μετά Τις Ειδήσεις Των Οκτώ. Μα τι τίτλος είναι αυτός; Για κακή γυναικεία λογοτεχνία μου κάνει... Ξεκίνησα να διαβάζω ανόρεχτα, σαν να έκανα αγγαρεία. Σκέφτηκα: ας μην διαβάσω για ένα καλοκαίρι κάτι του Stephen King, θα νομίζουν ότι είμαι μονομανής -καλά, εδώ που τα λέμε, είμαι.
Δεν περίμενα να διαβάσω αυτά που διάβασα, δεν περίμενα να είναι τόσο κοντά στον Stephen King η συλλογή αυτή διηγημάτων του Μάνου Ελευθερίου. Οι ιστορίες του μοιάζουν να έρχονται από τον κόσμο του ονείρου -του εφιάλτη, καλύτερα-, μοιάζουν προϊόντα παραίσθησης ή βγαλμένες από εκείνο το σκοτεινό μέρος του μυαλού όπου κατοικεί το μεταφυσικό. Μοιάζουν ταιριαστές, βέβαια, αν σκεφτείς ότι γράφτηκαν από έναν άνθρωπο που ταλαιπωρούνταν από λογής φοβίες: υπάρχει παντού ένα στρίμωγμα, μια αγωνία ασφυκτική, μια αίσθηση ότι οι τοίχοι κλείνουν να σε πλακώσουν.
Υπάρχει ψωμί εδώ, υπάρχουν ιδέες εμπνευστικές, υπάρχει ένα σκοτάδι ανθηρό.
[...] οι αναμνήσεις, όπως λένε και πολλοί συγγραφείς, πληγώνουν περισσότερο από τα πιο φριχτά γεγονότα.
-----
Κάθισε στο βράχο και τακτοποίησε το φουστάνι της με την ίδια φροντίδα που θα καθάριζε μια γοργόνα την ουρά της από τα φύκια. Τη φαντάστηκα γοργόνα και ολόγυρά της άγριες και πεινασμένες γάτες να της τρώνε μπουκιά μπουκιά την ουρά, να κόβουν ένα κομμάτι και να πηγαίνουν στην άκρη να το απολαύσουν με την ησυχία τους.
-----
Αν ό,τι είχε συμβεί το 'βλεπαν στο χωριό οι πονηροί και καχύποπτοι γείτονες, ασφαλώς θα 'τρεχαν στον αστυνόμο, στο δάσκαλο και οπωσδήποτε στον ιερέα για να τους εξηγήσουν αυτό το σπάνιο φαινόμενο. Είναι σίγουρο ότι ο καθένας θα ‘δινε τη δική του ερμηνεία και ίσως οι γονείς ν’ άκουγαν λόγια που θα τους πίκραιναν βαθιά. Ότι αυτό που συνέβαινε στο παιδί τους δεν ήταν μήνυμα του Θεού αλλά έργο του Σατανά, ότι ουσιαστικά ήταν δικό τους έργο - ποιος ξέρει τι παλιές αμαρτίες τους πλήρωνε το αθώο παιδί, ποιος ξέρει σε τι ανομίες είχαν κάποτε μπλεχτεί, με ποιους ύποπτους και αμαρτωλούς είχαν συναλλαγές. Πώς, επιπλέον, τα κατάφερναν να ζουν τόσο καλά αφού δεν φημίζονταν για τα πλούτη τους. Θα ζητούσαν επιτακτικά να εξεταστούν σήμερα κιόλας, αυτήν ακριβώς την ώρα, όλα τα κακά σημάδια και περιστατικά που είχαν χτυπήσει το χωριό τους τα τελευταία χρόνια και βρέθηκαν και οι γονείς μπλεγμένοι.
-----
Όσο για τους προπετείς γείτονες, αν το μάθαιναν, θα συμβούλευαν τους γονείς να πάρουν πρώτα τη γνώμη του ιερέα τους, που φημιζόταν για φρόνιμος άνθρωπος, πριν το τρέξουν στους γιατρούς, όπως το μεγαλύτερο παιδί τους, και ιδού τα αποτελέσματα, που κατάντησε δηλαδή κοτζάμ άντρας με τα φάρμακα.
-----
Κάποια στιγμή, χωρίς να το θέλει, η μητέρα φαντάστηκε να της δίνουν ένα τεράστιο χρηματικό ποσό για κάποιες εμφανίσεις του παιδιού της σ’ ένα θίασο ποικιλιών. Η καρδιά της σκίρτησε καθώς έπιασε να ιεραρχεί τις ανάγκες του σπιτιού της. Συνήλθε όμως γρήγορα. Ντράπηκε. Μετάνιωσε. Πώς ήταν δυνατόν να εκμεταλλευτεί το ίδιο της το παιδί, και μάλιστα την ιδιαιτερότητά του. Τα χρήματα θα γίνονταν θηλιά στο λαιμό της και στο λαιμό ολόκληρης της οικογένειας. Τα χρήματα, σκέφτηκε, θα κερδίζονταν δίχως κόπο. Επομένως θα ήταν καταραμένα. Και θα έπρεπε να περιμένουν την τιμωρία τους από στιγμή σε στιγμή.
-----
Στο κεφάλι του ξανάρχεται ο μεγάλος συγγραφέας τον οποίο θαυμάζει και φοβάται, και είναι αυτός που του υπαγορεύει τι θα γράψει και πώς θα το γράψει, ενώ, πολλές φορές, νιώθει πως το χέρι του είναι δεμένο με το σιδερένιο χέρι εκείνου και γράφει γρήγορα, χωρίς να σκέφτεται, για εικόνες και περιστάσεις που ποτέ δεν φαντάστηκε και δεν υπολόγισε.
-----
Μια φυσική άνεση που είχα να ξεφεύγω από τις παγίδες με δίδαξε πως η κακή μου πείρα είναι ο καλός μου σύμβουλος.
-----
Φαίνεται πως τα μάτια της φιλίας θολώνουν όταν πρόκειται να σε κρίνουν ή να σε προστατέψουν.
-----
Γιατί πάντα υπάρχει ένας εχθρός. Και τα χρόνια που έρχονται τον θρέφουν μυστικά και τον δυναμώνουν με το αίμα μου και μένει στη σκοτεινή γωνιά του αμίλητος. Αν βήξει, θα τον ακούσω. Μα ποιος μου λέει ότι δεν είναι κάποιος πιστός και ειλικρινής φίλος που αγρυπνάει από αγάπη για μένα!
-----
Σ’ αυτό το λευκό νεκρό δωμάτιο κανείς δεν έστεκε σκεφτικός, ούτε ξέχασε ή έχασε κάτι. Εδώ έρχονταν σιωπηλοί, με την ψυχή στο στόμα, κοίταζαν αλαφιασμένοι από τα φινιστρίνια της πόρτας, σαν να παρακολουθούσαν μια μυστική τελετή, κάτι το απαγορευμένο ή κάτι που έπρεπε να το δουν λίγοι, να το κρατήσουν στην καρδιά τους και να το ‘χουν εικόνα μέσα τους και για πάντα. Προσεύχονταν κι έφευγαν γρήγορα.
-----
Τώρα όλα πάλι είναι μπερδεμένα μέσα του. Κάτι γίνεται σε αφάνταστη μοναξιά και ησυχία. Ένας συνεχής οξύς θόρυβος που έρχεται κατευθείαν απ' τον ουρανό, σαν να σκίζει κάποιος με μανία εφημερίδες και σκληρά χαρτιά. Κι οι άγνωστοι περαστικοί μιλάνε αλαφιασμένα και κλαίγοντας, λες και μασάνε γυαλιά και φτύνουν συνεχώς αίμα και δόντια.
-----
Αλλά αυτός που είχε σε τέτοια υπόληψη το στιλ της γραφής δεν μπορεί τώρα στα ξαφνικά να τα ποδοπατήσει όλα. Δεν είναι μόνο η καλλιέπεια, είναι το ότι πρέπει να είσαι σαφής και σύντομος. Οι λέξεις να λειτουργούν χωρίς σχόλια και ερμηνευτικές παραπομπές. Να 'χουν σειρά και συνέχεια και να 'ναι απαραίτητες όπως όλα τα χαρτιά της τράπουλας.
-----
Φοβόταν κιόλας μην γίνει περίγελος στις συγκεντρώσεις του κόμματος, που ξύνανε τα νύχια τους να βρουν στον καθένα συνήθειες και χειρονομίες μιας τάξης ανθρώπων οριστικά χαμένων, παρακμιακών, όπως τους έλεγαν, αποτυχημένων και ίσως ηττοπαθών.
-----
Από το μαύρο κουτί της τηλεόρασης βγαίνουν αίματα και χύνονται στο πάτωμα του δωματίου του. Εντόσθια, σακατεμένα σώματα από τροχαία, ξεριζωμένοι μετανάστες, αδικημένοι που ζητάνε έλεος, ομαδικοί τάφοι σ' άλλες χώρες, υπουργοί που υπόσχονται καλύτερες ημέρες. Για κείνον το καλύτερο θα ήταν ν' αλλάξει σπίτι. Ν' ανέβαινε ίσως στο ρετιρέ που πουλιέται σε λογική τιμή. Πού να τρέχει σ' άλλη γειτονιά! Τουλάχιστον στα ψηλά θα 'ναι κάπως ανεξάρτητος. Θα 'χει περισσότερο φως και περισσότερο αέρα.
-----
[...] έβλεπε την προκλητική νωθρότητα και την προσβλητική αδιαφορία των κατοίκων και, κυρίως, την απαράδεκτη επιμονή τους -που εξαπλώθηκε σαν επιδημία- να τους δοθεί η δυνατότητα να χτίσουν ακόμα και πολυκατοικίες, γκρεμίζοντας ουσιαστικά την ίδια την ιστορία της πόλης.
-----
Ο θρίαμβος του μίσους στην επαρχία, που φαρμακώνει τους ανθρώπους μέχρι του σημείου να εύχονται να βγάλει ο αντίπαλος το κακό σπυρί.
-----
"Όταν ετοιμάζομαι να κοιμηθώ, τότε ακούω από πολύ μακριά κάτι σαν καλπασμούς αλόγων και κάτι σαν θρόισμα από μεταξωτά φορέματα. Κάνω λάθος; Εσύ είσαι; Και με πόσες γυναίκες; Και τι ρούχα φορούν, τέλος πάντων; Και γιατί όλα αυτά να γίνονται μόνο νύχτα; Όταν το πρωί με πηγαίνουν σηκωτό σ' εκείνα τα μέρη απ' όπου νόμισα ότι ερχόταν ο καλπασμός, νιώθω να με κοιτάζουν τα δέντρα με μια συμπόνοια που δεν είδα ποτέ σε άνθρωπο".
-----
Έρχονται οι γιατροί και εξετάζουν, υπολογίζουν, υποθέτουν χωρίς να ελπίζουν, μιλούν ψιθυριστά, κάπου κάπου χαμογελούν για να δίνουν θάρρος στους συγγενείς που τους κοιτούν με αγωνία. Κανείς δεν ακούει τι λένε και κανείς δεν καταλαβαίνει τα συνθηματικά αγγλικά όπως τα μιλούν, άγνωστες λέξεις, ορολογίες της ιατρικής με σπάνια ονόματα. Ποιος τα σκέφτηκε και ποιος τα κατοχύρωσε να κυλούν έτσι όμορφα στο στόμα;
-----
Η τύχη το 'φερε να κατοικώ στον Παράδεισο περίπου δεκαπέντε χρόνια. Ζω εντελώς φανταστικά (αυτή τη λέξη δεν μπορώ να σας την εξηγήσω), και φυσικά μου δημιουργεί προβλήματα. Ένα απ' αυτά είναι πως δεν έχω κανέναν γνωστό μου για παρέα. Είναι περίεργο μέσα σε τόσες χιλιάδες να μην μπορώ να διακρίνω έναν άνθρωπο της γειτονιάς μου. Όσο για κείνους που γνώριζα απ' τις εφημερίδες (επιστήμονες, αθλητές, καλλιτέχνες), αυτοί ζουν όπως τα ξέρετε και στη γη. Κήποι, μέγαρα, αυτοκίνητα, και βέβαια μαζί μας καμιά επαφή.
-----
Και κάποτε στη ζωή μου, λοιπόν, ήρθαν τα πιο θλιβερά. Έβλεπα να πεθαίνουν ο ένας μετά τον άλλο και το σπίτι μια εποχή μού φαινόταν άλλοτε πολύ μικρό κι άλλοτε απέραντο. Το επάνω πάτωμα είχε αχρηστευτεί σχεδόν, δεν ανέβαινα πια, παρόλο που άκουγα θορύβους και κάτι σαν λαχανιασμένα τρεχαλητά. Ήξερα, βέβαια, πως θα ήταν ανόητο να πιστέψω ότι υπάρχουν φαντάσματα, αλλά όσο οι θόρυβοι μεγάλωναν κάθε νύχτα, τόσο περισσότερο πίστευα πραγματικά στη μοναξιά μου. Έτσι και κάπως έτσι έμαθα να ζω στην απομόνωσή μου.
-----
Το κακό, όπως όλα τα κακά, άρχισε νύχτα. Σαν να 'γινε σεισμός ή να βομβαρδίστηκαν σπίτια και άνθρωποι, κι ο καθένας θα ήταν πια μόνος του με τη ζωή του. Όπως τις πρώτες μέρες της Δημιουργίας.
-----
Πολλοί τρώνε το ανθρώπινο κρέας και λένε πως είναι νόστιμο, και είναι αναρχικός και προδότης όποιος δεν φάει. Μερικοί κάνουν εμετό από την αηδία και την ταπείνωση. Τα έντερα τα φουσκώνουν και τα κάνουν μπαλόνια. Γλιστρούν τα χέρια τους από τα αίματα και τα πράσινα γλοιώδη υγρά.
-----
Φαίνεται ότι τα παιδιά (και όχι πάντα στον ύπνο τους) μιλούν την άγνωστη γλώσσα των δέντρων και των υδάτων.
-----
Τώρα όλα μοιάζουν μ' έναν δαιμόνιο συγγραφέα που γράφει και ξαναγράφει την ίδια πρόταση και δεν μένει ποτέ ευχαριστημένος και συνεχώς την αλλάζει και μετατοπίζει τις λέξεις, και η πρώτη γίνεται δεύτερη και η τρίτη πέμπτη· και ξανά απ' την αρχή, η πρώτη να γίνει πέμπτη, γιατί η πρόταση "ανασαίνει". Και δεν υπάρχει ξαφνικά τίποτα μέσα του για να φέγγει σ' αυτό τον κόσμο. Και γιατί τα χαρτιά που γράφει σκοτεινιάζουν περισσότερο τον κόσμο παρά τη ζωή του. Να μην φανεί, να φανεί η στέρησή του. Αμηχανία.
-----
Με την ανάγκη του κόσμου περπατάω στη μεγάλη νύχτα του. Ξαφνικά νιώθω τις ξεχασμένες μου επιθυμίες για νερό, τροφή και ξεκούραση. Είμαι τέλεια αποχαυνωμένος και παραιτημένος στα σεντόνια μου. Προσπαθώ να σκεφτώ τις ξαφνικές επιθυμίες των αρρώστων. Μοιάζουν με τις χώρες που δεν θα γνωρίσουμε. Ουράνιοι κήποι με ποτάμια που σέρνουν πουλιά, δέντρα, χρυσούς καρπούς. Λιοντάρια διασχίζουν τον αέρα κι η πεινασμένη φωνή τους ζωγραφίζει τα αμφιθέατρα μες στο μυαλό μου με αίμα και ταπείνωση. Σαν να κλαίω.
-----
"Τα δέντρα μπορεί να μην μιλούσαν, αλλά τον άφηναν να τους μιλάει εκείνος. Έμοιαζαν με κάποιες βασανισμένες γυναίκες που καταπίνουν τα φαρμάκια του βίου τους και δεν λένε λέξη. Τις σκέφτεσαι κάποτε και τις αγαπάς ξαφνικά και αφάνταστα. Αν δεν "υπάρχουν" πάντα τέτοιες γυναίκες είναι γιατί σιγά σιγά εξαφανίζονται τα δέντρα για να τις θυμίζουν, και όσα μένουν είναι τόσο γέρικα και τραυματισμένα, που δεν μένει τίποτ' άλλο παρά να τα κόψεις".
Μάνος Ελευθερίου, Η Μελαγχολία Της Πατρίδας Μετά Τις Ειδήσεις Των Οκτώ, εκδόσεις Μεταίχμιο
Ετικέτες
Βιβλία,
Ημερολόγιο,
Μάνος Ελευθερίου
Σάββατο 6 Οκτωβρίου 2018
Ένα αντίο στον Geoff Emerick (1945-2018)
Μπορεί ο Geoff Emerick να μην κατάφερε ποτέ να κερδίσει τον τίτλο του "πέμπτου Beatle" (ελέω George Martin), όμως η συμβολή του στις ηχογραφήσεις των Σκαθαριών, ειδικά σε άλμπουμ όπως τα Revolver (1966) και Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band (1967), υπήρξε θεμελιώδης, ενώ αποδείχθηκε και εξαιρετικά επιδραστική (διαβάστε εδώ ένα σχετικό και πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Στυλιανού Τζιρίτα, στο οποίο συμμετέχω ως guest).
Ο Emmerick έζησε μια συναρπαστική ζωή, μπαίνοντας από τα 15 του χρόνια στον κόσμο του ήχου και των ηχογραφήσεων, ως δόκιμος υπάλληλος στα EMI Studios στο Λονδίνο. Στα 18 του ήταν ήδη κανονικός μηχανικός ήχου, ενώ η καριέρα του τον έφερε στην υπηρεσία και άλλων σπουδαίων καλλιτεχνών, όπως ο Elvis Costello, ο Jeff Beck, οι Nazareth, οι Ultravox κ.ά. Η ιστορία του αποτυπώνεται στην απολαυστική αυτοβιογραφία του, Here, There And Everywhere: My Life Recording The Music Of The Beatles, που εκδόθηκε το 2006.
Είναι αλήθεια ότι ο ίδιος ο Emerick υπήρξε συχνά ο μεγαλύτερος εχθρός του εαυτού του: εμφανιζόταν πάντα ιδιαίτερα αυτοαναφορικός στις αφηγήσεις του, και σφόδρα μεροληπτικός υπέρ του Paul McCartney σε ό,τι αφορά την ιστορία των Beatles, ενώ συχνά βρέθηκε εκτεθειμένος από εσφαλμένες παραθέσεις γεγονότων. Όμως το θάρρος του και οι πατέντες που έστησε για λογαριασμό του πιο επιδραστικού γκρουπ στην ιστορία της λαϊκής μουσικής άλλαξαν αναντίρρητα τις πρακτικές της καταγραφής και του χειρισμού του ήχου.
Υποκλίνομαι, παραθέτοντας μια απόλυτα φουτουριστική ηχογράφηση, η οποία, πολύ απλά, θα ακουγόταν εντελώς αλλιώς αν δεν υπήρχε η παρέμβασή του.
Ο Emmerick έζησε μια συναρπαστική ζωή, μπαίνοντας από τα 15 του χρόνια στον κόσμο του ήχου και των ηχογραφήσεων, ως δόκιμος υπάλληλος στα EMI Studios στο Λονδίνο. Στα 18 του ήταν ήδη κανονικός μηχανικός ήχου, ενώ η καριέρα του τον έφερε στην υπηρεσία και άλλων σπουδαίων καλλιτεχνών, όπως ο Elvis Costello, ο Jeff Beck, οι Nazareth, οι Ultravox κ.ά. Η ιστορία του αποτυπώνεται στην απολαυστική αυτοβιογραφία του, Here, There And Everywhere: My Life Recording The Music Of The Beatles, που εκδόθηκε το 2006.
Είναι αλήθεια ότι ο ίδιος ο Emerick υπήρξε συχνά ο μεγαλύτερος εχθρός του εαυτού του: εμφανιζόταν πάντα ιδιαίτερα αυτοαναφορικός στις αφηγήσεις του, και σφόδρα μεροληπτικός υπέρ του Paul McCartney σε ό,τι αφορά την ιστορία των Beatles, ενώ συχνά βρέθηκε εκτεθειμένος από εσφαλμένες παραθέσεις γεγονότων. Όμως το θάρρος του και οι πατέντες που έστησε για λογαριασμό του πιο επιδραστικού γκρουπ στην ιστορία της λαϊκής μουσικής άλλαξαν αναντίρρητα τις πρακτικές της καταγραφής και του χειρισμού του ήχου.
Υποκλίνομαι, παραθέτοντας μια απόλυτα φουτουριστική ηχογράφηση, η οποία, πολύ απλά, θα ακουγόταν εντελώς αλλιώς αν δεν υπήρχε η παρέμβασή του.
Ετικέτες
Αποχαιρετισμοί,
Geoff Emerick,
The Beatles
Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου 2018
Εργαστήρι δημιουργικού αυτοσχεδιασμού από Καταχανά/Αλεξόπουλο
Εργαστήρι Δημιουργικού Αυτοσχεδιασμού
στο Ωδείο Ορφείο Αθηνών
από τον Μιχάλη Καταχανά & τον Χρήστο Αλεξόπουλο
από τον Μιχάλη Καταχανά & τον Χρήστο Αλεξόπουλο
Απευθύνεται σε: Σπουδαστές ή επαγγελματίες μουσικούς ξύλινων και χάλκινων πνευστών, εγχόρδων ορχήστρας και παραδοσιακών οργάνων με μέτρια ή και καθόλου εμπειρία στον αυτοσχεδιασμό που ενδιαφέρονται να αναπτύξουν τις μουσικές τους δεξιότητες.
Παρουσιάζονται:
Ενότητα 1η (Οκτώβριος – Ιανουάριος): Μουσικές ασκήσεις και παιχνίδια ελεύθερου αυτοσχεδιασμού που σταδιακά οδηγούν σε τεχνικές κατάλληλες για αυτοσχεδιασμό πάνω σε τρόπους ή/και άλλα μουσικά συστήματα.
Ενότητα 2η (Φεβρουάριος – Μάιος): Δημιουργικές τεχνικές ελεύθερου αυτοσχεδιασμού που οδηγούν σε τεχνικές αυτόματης σύνθεσης.
Συχνότητα: 90 λεπτά κάθε εβδομάδα σε μέρα και ώρα που θα συμφωνηθεί με τους συμμετέχοντες
Διάρκεια: 28 εβδομάδες
Συντονιστές: Χρήστος Αλεξόπουλος (συνθέτης, ιδρυτής της δισκογραφικής Puzzlemusik) & Μιχάλης Καταχανάς (βιολίστας, αυτοσχεδιαστής, συνθέτης, παιδαγωγός)
Έναρξη εργαστηρίου: 1 Οκτωβρίου 2018
Ο μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων είναι 10 άτομα.
Για αναλυτικότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθυνθούν στα τηλέφωνα της γραμματείας του Ωδείου Ορφείο Αθηνών, 210- 3635320 και 210-3634432, καθώς και στο e-mail ergastiri2012@gmail.com.
Οι δηλώσεις συμμετοχής ξεκίνησαν από τη Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου και συνεχίζονται.
Μιχάλης Καταχανάς: Ο Μιχάλης Καταχανάς είναι απόφοιτος του Πειραματικού Μουσικού Γυμνασίου Παλλήνης και του Τμήματος Jazz του Ιονίου Πανεπιστημίου.
Είναι επίσης κάτοχος μεταπτυχιακού με ειδίκευση στον Σύγχρονο Αυτοσχεδιασμό, του New England Conservatory( Boston, U.S.A ) και υπότροφος του Ιδρύματος Fulbright. Μαθήτευσε κοντά σε σημαντικούς καθηγητές, μεταξύ άλλων τον Charlie Banakos και Ran Blake. Στις αρχές του 2012 σχηματίζει το Michalis Katachanas Quartet και δίνει συναυλίες σε πολλές μουσικές σκηνές (Afrikana, Κεραμείο, Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων κ.α.), φεστιβάλ (2ο Jazz Φεστιβάλ Σύρου, Μέγαρο Μουσικής Αθήνας και Θεσσαλονίκης, Πανόραμα Ελληνικής Jazz στην Στέγη, Λιπάσματα 2017, Φεστιβάλ στη θάλασσα κ.α.) και ηχογραφήσεις για το Ραδιόφωνο και την Τηλεόραση (Τρίτο Πρόγραμμα, Ε.Ρ.Τ., Στο Κόκκινο κ.α.). Ως Jazz βιολίστας και συνθέτης έχει συνεργαστεί με πολλούς καταξιωμένους Έλληνες συνθέτες, (Νίκο Ξυδάκη, Μίμη Πλέσσα, Κατερίνα Φωτεινάκη, κ.α) και ξένους μουσικούς (Jackie Leven, Antony Coleman, Joe Tornabene κ.α.) με συμμετοχές σε συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Η.Π.Α, Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία, Αυστρία, Μαρόκο, Τουρκία). Συνθέτει και παίζει μουσική για θεατρικές παραστάσεις (Όρνιθες, Πόλεμος Τοπίων, Ένα Καρφί στον Τοίχο, Τρισεύγενη). Έχει στο ενεργητικό του δύο προσωπικούς δίσκους: Μurderess (κυκλοφόρησε το 2014) και Το Τρίτο Χρέος (ηχογραφήθηκε το 2017) και πολυάριθμες συμμετοχές σε ηχογραφήσεις εντός και εκτός Ελλάδας. Είναι διδάσκων στο Τμήμα Jazz του Ωδείου Αθηνών και στο Ορφείο Ωδείο συνδιδάσκων στο Εργαστήρι Δημιουργικού Αυτοσχεδιασμού.
Χρήστος Αλεξόπουλος: Συνθέτης, ενεργός δισκογραφικά, από το 1999 ως σήμερα. Έχει επίσης συνθέσει μουσική για θέατρο, μεικτά θεάματα, ταινίες & ντοκιμαντέρ μικρού μήκους, τηλεόραση.
Παράλληλα συμμετέχει στο project ελεύθερου αυτοσχεδιασμού «The 3rd Man Element» το οποίο και συντονίζει.
Γράφει έργα μουσικής δωματίου και έργα για ορχήστρα. Έργα του έχουν παρουσιαστεί στην Ελλάδα (από την Καμεράτα, την Αθηναϊκή Συμφωνική Ορχήστρα Νέων, το ARTéfacts Ensemble κλπ) και στο εξωτερικό και έχουν διακριθεί στο International Youth Music Forum του M.I.C της Ουκρανίας και στον Διεθνή Διαγωνισμό Ηλεκτροακουστικής Σύνθεσης Musica Viva (Πορτογαλία).
Είναι ιδρυτικό μέλος της δισκογραφικής εταιρείας Puzzlemusik και παραμένει υπεύθυνος των εκδόσεων των άλμπουμ της, από τη δημιουργία της (2006) ως σήμερα.
Διδάσκει στο Ωδείο Ορφείο Αθηνών Θεωρητικά, Ανώτερα Θεωρητικά και Αρμονία Επίσης συντονίζει τα Εργαστήρια «Σύνθεσης Τραγουδιού» και «Δημιουργικού Αυτοσχεδιασμού».
Ετικέτες
Δελτία Τύπου,
Μιχάλης Καταχανάς,
Χρήστος Αλεξόπουλος
Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου 2018
Επιστροφή στο Πολυτεχνείο
Στα ακουστικά τα #1 των Beatles και ποδαράτο: από τη Μακρυγιάννη μέχρι επάνω, στροφή δεξιά στην Ηρώων Πολυτεχνείου, είσοδος από το πορτάκι της φοιτητικής εστίας, ανάβαση μέχρι τα παλιά κτίρια των Ηλεκτρολόγων, Γενικές Έδρες μετά, πέρασμα από τον μεγάλο ανοιχτό χώρο μπροστά από το εστιατόριο, η Βιβλιοθήκη στα αριστερά και, τέλος, άφιξη στα νέα κτίρια. Είχα χρόνια να την κάνω τη διαδρομή (λογικά από το 2010, που πια είχα αμάξι) αλλά δεν την είχα ξεχάσει -δεν έχει αλλάξει κιόλας, ούτε στο ελάχιστο.
Νιώθω κάπως περίεργα όποτε επιστρέφω στην Πολυτεχνειούπολη. Από τη μία νιώθω ξένος: ίσως φταίει που μπήκα εκεί έχοντας τελειώσει Τ.Ε.Ι., οπότε και αντιμετωπίστηκα, όπως όλοι οι ΤΕΙ-τζήδες, με κάποιον σνομπισμό. Είναι κιόλας που έχω πια χάσει και τις λίγες διασυνδέσεις που είχα κάποτε: πρωτογράφτηκα προ αμνημονεύτων ετών και βάλε, και πια δεν γνωρίζω κανέναν εκεί, πέρα από τις φάτσες των καθηγητών. Από την άλλη νιώθω μια οικειότητα: ξέρω τον χώρο, τον έχω περπατήσει πολύ, γιατί πάντα μου άρεσε να περπατάω. Κι είναι και η γνώση, η επιστήμη: ένας τόπος που παραμένει μυστήριος, αλλά και παραδόξως δικός μου.
Δεν ξέρω αν αποτελεί διαστροφή, αλλά τη βρίσκω με τις γραπτές εξετάσεις. Αυτή τη μοναχική αναμέτρηση με τα θέματα, με το λευκό χαρτί μπροστά και τον χρόνο να μετράει, την έβρισκα πάντα απολαυστική. Δεν θυμάμαι να έχω συναντήσει άλλον που να το βλέπει έτσι -ίσα ίσα, με θεωρούσαν παλαβό, από το σχολείο κιόλας, που δεν διαμαρτυρήθηκα όταν ξαφνικά μπήκαν οι εξετάσεις στο Γυμνάσιο.
Κάθε ακαδημαϊκό έτος έχει τρεις εξεταστικές περιόδους, κι έχω χάσει ελάχιστες όλα αυτά τα χρόνια. Επιστρέφω εκεί, δίνοντας ξανά και ξανά τα ίδια μαθήματα. Σπάνια πάω καλά διαβασμένος: με τα χρόνια έχω χάσει τη συγκέντρωση που απαιτείται. Όμως ποτέ δεν το παράτησα στη σκέψη μου το Πολυτεχνείο, κι ας το παράτησα κατά καιρούς στην πράξη. Ο διορισμός στη Δευτεροβάθμια Εκπαιδευση, που ήρθε πέρυσι, με έκανε να το δω πιο ζεστά το θέμα.
Θεωρητικά, είμαι κοντά στο τέλος: μένουν μερικά μαθήματα που μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού, και η διπλωματική εργασία. Δεν ξέρω πώς θα νιώσω αν και όποτε τελειώσω -ίσως και να μην νιώσω τίποτα. Ήδη, πάντως, σκέφτομαι τι θα σπουδάσω μετά: ίσως ένα μεταπτυχιακό στη Μουσική Τεχνολογία.
Οι δημοσιολογούντες, ειδικά όσοι πιάνουν στασίδι για την επερχόμενη (;) νεοφιλελεύθερη λαίλαπα, χρησιμοποιούν τον όρο "αιώνιος φοιτητής" με απαξιωτική χροιά. Εγώ φέρω τον τίτλο υπερηφάνως.
Νιώθω κάπως περίεργα όποτε επιστρέφω στην Πολυτεχνειούπολη. Από τη μία νιώθω ξένος: ίσως φταίει που μπήκα εκεί έχοντας τελειώσει Τ.Ε.Ι., οπότε και αντιμετωπίστηκα, όπως όλοι οι ΤΕΙ-τζήδες, με κάποιον σνομπισμό. Είναι κιόλας που έχω πια χάσει και τις λίγες διασυνδέσεις που είχα κάποτε: πρωτογράφτηκα προ αμνημονεύτων ετών και βάλε, και πια δεν γνωρίζω κανέναν εκεί, πέρα από τις φάτσες των καθηγητών. Από την άλλη νιώθω μια οικειότητα: ξέρω τον χώρο, τον έχω περπατήσει πολύ, γιατί πάντα μου άρεσε να περπατάω. Κι είναι και η γνώση, η επιστήμη: ένας τόπος που παραμένει μυστήριος, αλλά και παραδόξως δικός μου.
Δεν ξέρω αν αποτελεί διαστροφή, αλλά τη βρίσκω με τις γραπτές εξετάσεις. Αυτή τη μοναχική αναμέτρηση με τα θέματα, με το λευκό χαρτί μπροστά και τον χρόνο να μετράει, την έβρισκα πάντα απολαυστική. Δεν θυμάμαι να έχω συναντήσει άλλον που να το βλέπει έτσι -ίσα ίσα, με θεωρούσαν παλαβό, από το σχολείο κιόλας, που δεν διαμαρτυρήθηκα όταν ξαφνικά μπήκαν οι εξετάσεις στο Γυμνάσιο.
Κάθε ακαδημαϊκό έτος έχει τρεις εξεταστικές περιόδους, κι έχω χάσει ελάχιστες όλα αυτά τα χρόνια. Επιστρέφω εκεί, δίνοντας ξανά και ξανά τα ίδια μαθήματα. Σπάνια πάω καλά διαβασμένος: με τα χρόνια έχω χάσει τη συγκέντρωση που απαιτείται. Όμως ποτέ δεν το παράτησα στη σκέψη μου το Πολυτεχνείο, κι ας το παράτησα κατά καιρούς στην πράξη. Ο διορισμός στη Δευτεροβάθμια Εκπαιδευση, που ήρθε πέρυσι, με έκανε να το δω πιο ζεστά το θέμα.
Θεωρητικά, είμαι κοντά στο τέλος: μένουν μερικά μαθήματα που μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού, και η διπλωματική εργασία. Δεν ξέρω πώς θα νιώσω αν και όποτε τελειώσω -ίσως και να μην νιώσω τίποτα. Ήδη, πάντως, σκέφτομαι τι θα σπουδάσω μετά: ίσως ένα μεταπτυχιακό στη Μουσική Τεχνολογία.
Οι δημοσιολογούντες, ειδικά όσοι πιάνουν στασίδι για την επερχόμενη (;) νεοφιλελεύθερη λαίλαπα, χρησιμοποιούν τον όρο "αιώνιος φοιτητής" με απαξιωτική χροιά. Εγώ φέρω τον τίτλο υπερηφάνως.
Ετικέτες
Εκπαίδευση,
Ημερολόγιο
Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου 2018
Τετάρτη 19 Σεπτεμβρίου 2018
Εργαστήρι Σύνθεσης Τραγουδιού από τον Χρήστο Αλεξόπουλο
Εργαστήρι Σύνθεσης Τραγουδιού
στο Ωδείο Ορφείο Αθηνών
από τον Χρήστο Αλεξόπουλο
Απευθύνεται σε: Το Εργαστήρι απευθύνεται σε όσους ήδη γράφουν (ή έχουν δοκιμάσει να γράψουν) τραγούδια και επιθυμούν να εξελίξουν τα εκφραστικά τους μέσα και να βελτιώσουν την τεχνική τους κατάρτιση πάνω στο αντικείμενο.
Παρουσιάζονται: Οι Βασικές Αρχές Τραγουδοποιοίας. Γίνεται ανάλυση γνωστών τραγουδιών διαφορετικών αισθητικών κατευθύνσεων και διαφορετικών τεχνικών σύνθεσης (σύστημα μείζονος/ελάσσονος, τροπικό, μικτές τεχνικές). Ασκήσεις που οδηγούν στη σύνθεση τραγουδιών.
Ιστορία: Το Εργαστήρι Σύνθεσης Τραγουδιού του Χρήστου Αλεξόπουλου λειτούργησε για πρώτη φορά το 2010 και από τότε μέχρι σήμερα έχουν συμμετάσχει σε αυτό τόσο καταρτισμένοι μουσικοί που ήδη έγραφαν με επιτυχία τα δικά τους τραγούδια αλλά ένιωθαν την ανάγκη να διευρύνουν τα εκφραστικά τους μέσα, όσο και ενδιαφερόμενοι που δοκίμαζαν να γράψουν τραγούδια αλλά επιθυμούσαν ένα ικανοποιητικότερο αποτέλεσμα.
Προαπαιτούμενα: Αρκεί οι συμμετέχοντες να μπορούν να παίξουν τις ιδέες τους σε μία κιθάρα ή ένα πιάνο.
Συχνότητα: Μία συνάντηση 90 λεπτών κάθε εβδομάδα σε μέρα και ώρα που θα συμφωνηθεί με τους συμμετέχοντες.
Διάρκεια: 28 εβδομάδες
Συντονιστής: Χρήστος Αλεξόπουλος (συνθέτης, παραγωγός, ιδρυτής της δισκογραφικής Puzzlemusik)
Έναρξη σεμιναρίου: 1 Οκτωβρίου 2018
Ο μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων είναι 8 άτομα.
Για αναλυτικότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθυνθούν στα τηλέφωνα της γραμματείας του Ωδείου Ορφείο Αθηνών, 210- 3635320 και 210-3634432 καθώς και στο e-mail ergastiri2012@gmail.com.
Οι δηλώσεις συμμετοχής ξεκίνησαν από την Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου και συνεχίζονται.
Χρήστος Αλεξόπουλος: Συνθέτης, ενεργός δισκογραφικά, από το 1999 ως σήμερα. Έχει επίσης συνθέσει μουσική για θέατρο, μεικτά θεάματα, ταινίες & ντοκιμαντέρ μικρού μήκους, τηλεόραση.
Είναι ιδρυτικό μέλος της δισκογραφικής εταιρείας Puzzlemusik και παραμένει υπεύθυνος των εκδόσεων των άλμπουμ της, από τη δημιουργία της (2006) ως σήμερα.
Γράφει έργα μουσικής δωματίου και έργα για ορχήστρα. Έργα του έχουν παρουσιαστεί στην Ελλάδα (από την Καμεράτα, την Αθηναϊκή Συμφωνική Ορχήστρα Νέων, το ARTéfactsEnsemble κλπ.) και στο εξωτερικό και έχουν διακριθεί στο InternationalYouthMusicForum του M.I.C της Ουκρανίας και στον Διεθνή Διαγωνισμό Ηλεκτροακουστικής Σύνθεσης MusicaViva (Πορτογαλία).
Παράλληλα συμμετέχει στο project ελεύθερου αυτοσχεδιασμού «The 3rdManElement» το οποίο και συντονίζει.
Διδάσκει στο Ωδείο Ορφείο Αθηνών Θεωρητικά, Ανώτερα Θεωρητικά και Αρμονία Επίσης συντονίζει τα Εργαστήρια «Σύνθεσης Τραγουδιού» και «Δημιουργικού Αυτοσχεδιασμού».
Ετικέτες
Δελτία Τύπου,
Χρήστος Αλεξόπουλος
Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου 2018
Συνέντευξη με τον Afrika Bambaataa
Τη φοβήθηκα τη συνέντευξη με τον Afrika Bambaataa, όπως φοβόμουν κάθε προηγούμενη με ανθρώπους που έχουν κάποιο ειδικό βάρος στον χώρο που κινούνται. Τελικά δεν χρειαζόταν το άγχος, καθότι ο 61χρονος βετεράνος χιπ χοπ DJ και παραγωγός, με την απόλυτα δική του οπτική στα πράγματα, είπε αυτά που ήθελε, ασχέτως αν ταίριαζαν απόλυτα με αυτά που τον ρωτούσα. Διαβάστε εδώ όλα τα απολαυστικά που μου απάντησε, ενόψει της αυριανής του εμφάνισης στο Six d.o.g.s.
Ετικέτες
Συνεντεύξεις,
Afrika Bambaataa
Παρασκευή 31 Αυγούστου 2018
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)