Η ιδέα μου να διαβάζω τα βιβλία του Stephen King με τη σειρά που εκδόθηκαν έμοιαζε καλή, και την ακολούθησα για κάποιον καιρό. Διαπίστωσα, όμως, ότι έτσι, και εξαιτίας του ότι ο χρόνος μου για διάβασμα είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένος, θα κατέληγα να ασχοληθώ με μεγάλη καθυστέρηση με τα τρέχοντα πονήματά του, τα οποία συνεχίζει να εκτοξεύει κατά πάνω μας με τρελούς ρυθμούς. Καλό είναι να παίρνει κανείς μια αίσθηση της εξέλιξης του συγγραφέα, εξίσου καλό όμως είναι να διαβάζει και το κάθε έργο στον καιρό του. Εν ολίγοις, αποφάσισα να συνεχίσω με εμπρός-πίσω κινήσεις.
Το Αργότερα μού το αγόρασε η Σάντη, μια μέρα του περασμένου Δεκέμβρη που βρισκόμασταν μαζί στο βιβλιοπωλείο Διηνεκές της Σπάρτης, χωρίς εγώ να πάρω χαμπάρι (βοήθησε και ο αντιπερισπασμός που μου έκανε η Ελένη). Το άφησα στο ράφι για κάποιους μήνες, όμως καθώς η ανάγνωση του The Gospel According To The Beatles τράβαγε πολύ και επίπονα, και ενώ οι συζητήσεις με τον φίλο μου τον Χρήστο για τον αγαπημένο μας συγγραφέα μού άνοιγαν την όρεξη, αδημονούσα να το πιάσω στα χέρια μου. Οι 285 σελίδες του έφυγαν εντός δύο εικοσιτετραώρων -είναι οπωσδήποτε ένα από τα ρεκόρ μου.
Το ότι τα βιβλία του Βασιλιά κυλάνε σαν γάργαρο νεράκι δεν είναι κανένα σπουδαίο νέο, βέβαια. Όμως τι "λέει" το Αργότερα ως λογοτέχνημα; Όχι και πάρα πολλά, φοβάμαι. Σίγουρα δεν είναι ένα κακό ή αδιάφορο βιβλίο -δεν έχει κυκλοφορήσει τέτοια ο King- ούτε όμως θα το έβαζα σε μια λίστα με τα καλύτερά του.
Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια ακόμα ιστορία που έχει στο επίκεντρό της ένα παιδί. Είναι μάστερ τέτοιων ιστοριών ο συγγραφέας, και των συναφών θεμάτων της εφηβείας/ενηλικίωσης, της εκμετάλλευσης των ταλέντων τους από τους ενήλικες κλπ. Στο Αργότερα, βέβαια, η όλη υπόθεση εκτυλίσσεται πότε ως ιστορία τρόμου (με κάποιες παραπομπές στην Έκτη Αίσθηση του M. Night Shyamalan), πότε ως αστυνομικό νουάρ, και κάποτε ως θρίλερ -με την ευρεία έννοιά του όρου-, με μπόνους μια βαθιά ματιά στη σχέση του ήρωα, Τζέιμι Κόνκλιν, με τη μητέρα του. Υπάρχουν επίσης μπόλικες βωμολοχίες, χιούμορ, και κάποιες ανατροπές. Αυτές οι τελευταίες μοιάζουν κάπως... αβέβαιες πάντως -ειδικά εκείνη του τέλους. Υπάρχει, βεβαίως, και η απαραίτητη σύνδεση με το πολυσύμπαν του συγγραφέα, με πιο προφανή την αναφορά στην τελετουργία του Τσαντ, που πρωτομάθαμε διαβάζοντας Το Αυτό.
Εν κατακλείδι, το Αργότερα είναι ένα ευχάριστο ανάγνωσμα, που προτείνεται στους φίλους του Stephen King, αλλά όχι και σε εκείνους που θα έρθουν για πρώτη φορά σε επαφή με το σύμπαν του. Η μετάφραση είναι στρωτή -πέραν κάποιων μικρών ατελειών, που μάλλον πρέπει να αποδοθούν και στην... αμέλεια της επιμέλειας-, ενώ η κάπως άτεχνη γραφή της αρχής σταδιακά εξισορροπείται -πράγμα που αιτιολογείται κάποια στιγμή από τον αφηγητή.
Όταν είσαι μικρός και σου μιλάει η μαμά σου, συμφωνείς μαζί της σε όλα. Εκτός από τις φορές που λέει ότι είναι ώρα για ύπνο, εννοείται. Ή να φας όλο σου το μπρόκολο.
-----
Πιστεύω ότι οι άνθρωποι που λένε ότι η ζωή δεν είναι παρά οι επιλογές μας και οι δρόμοι που ακολουθούμε, λένε μαλακίες.
-----
Όταν είναι πεθαμένοι, είναι αναγκασμένοι να σου πουν την αλήθεια. Στην ηλικία των έξι χρονών, αυτό δεν το γνώριζα· απλώς υπέθετα πως όλοι οι μεγάλοι λένε την αλήθεια, είτε ζωντανοί είτε πεθαμένοι. Φυσικά, τότε ακόμη πίστευα επίσης ότι η Χρυσομαλλούσα είναι αληθινό κορίτσι. Πιθανόν να με θεωρήσετε χαζό. Πάντως δεν πίστευα ότι οι τρεις αρκούδες μιλούσαν στ' αλήθεια.
-----
"Οι άνθρωποι πεθαίνουν παίρνοντας μαζί τους τα μυστικά τους, Τζέιμι, και πάντα υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να μάθουν αυτά τα μυστικά. Δεν θέλω να σε τρομάξω, όμως μερικές φορές ο φόβος είναι ο μόνος τρόπος για να μάθει κανείς το μάθημά του."
-----
Έβαλα ξανά τα κλάματα. Η μητέρα μου με αγκάλιασε και με νανούρισε λικνίζοντάς με, ώσπου αποκοιμήθηκα. Πιστέψτε με, δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα από το να έχεις μια μάνα κοντά σου, όταν σκέφτεσαι τρομακτικά πράγματα.
-----
[...] το ρητό που λέει ότι μόνο ένα μονοπάτι χωρίζει τον θάνατο από τη ζωή είναι περισσότερο αληθινό απ' όσο πιστεύουν οι περισσότεροι [...].
-----
[...] αν κάτι φαίνεται υπερβολικά καλό για να είναι αληθινό, πιθανώς δεν είναι αληθινό.
-----
"Ο χυλός δεν είναι φαγητό και η εκδίκηση δεν πληρώνει τους λογαριασμούς."
-----
Η μητέρα μου συνήθιζε να λέει ότι οι περισσότεροι συγγραφείς είναι παράξενοι σαν κουράδες που λάμπουν μες στο σκοτάδι, και ο κύριος Τόμας ήταν αντιπροσωπευτικό δείγμα.
-----
Θυμάστε που είπα ότι ήμασταν χαρακτήρες σε μυθιστόρημα του Ντίκενς, αλλά με αισχρόλογα; Ξέρετε για ποιο λόγο οι άνθρωποι διαβάζουν τέτοιου είδους βιβλία; Επειδή χαίρονται που οι γαμημένες συμφορές δεν τυχαίνουν σ' αυτούς.
-----
Μερικοί πεθαμένοι μπορούν να αισθανθούν αγάπη [...], μα σε γενικές γραμμές τα περισσότερα από τα υπόλοιπα συναισθήματα ξεχνιούνται μετά τον θάνατό τους. Ακόμα και η αγάπη εμένα δεν μου φάνηκε ποτέ ιδιαίτερα δυνατή. Λυπάμαι που το λέω, αλλά το μίσος παραμένει δυνατό και διαρκεί περισσότερο. Πιστεύω πως όταν οι άνθρωποι βλέπουν φαντάσματα (αντιθέτως, όχι πεθαμένους), αυτό οφείλεται στο ότι οι ίδιοι είναι μισητοί. Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι τα φαντάσματα είναι τρομακτικά επειδή αυτοί είναι τρομακτικοί.
-----
Οι μανάδες, αν είναι καλές, ξέρουν τι είναι αυτό που φοβίζει τα παιδιά. Ένας κριτικός ενδέχεται αυτό να το χαρακτηρίσει ρομαντική αυταπάτη, αλλά πιστεύω πως είναι αλήθεια.
-----
Οι μεγάλοι έχουν δύναμη, προπάντων όταν ικετεύουν [...].
-----
Πιστεύω πως μόνο η μητέρα σου έχει τη δύναμη να σε κάνει να νιώσεις χειρότερα κι από σκουπίδι.
-----
Ήμουν μόνος, και η μοναξιά είναι κάτι πολύ μοναχικό και πολύ τρομακτικό.
-----
Όταν κάθισε στην αγαπημένη του πολυθρόνα, άκουσα από μέσα έναν αναστεναγμό ανακούφισης. Και μια πορδή. Όχι ηχηρή σαν τρομπέτα -ακούστηκε πιο πολύ σαν όμποε.
-----
Τώρα είμαι είκοσι δύο ετών -σχεδόν είκοσι τριών, για να είμαι ακριβής- και ζω στη σφαίρα του αργότερα. Μπορώ να ψηφίζω, να οδηγώ, να αγοράζω αλκοόλ και τσιγάρα (σκοπεύω να κόψω το κάπνισμα σύντομα). Ξέρω ότι είμαι ακόμη πολύ νέος, και είμαι σίγουρος πως όταν θα ανακαλώ στη μνήμη αυτή την ηλικία, θα μένω έκπληκτος (όχι αηδιασμένος, ελπίζω) με το πόσο αφελής και αδαής ήμουν. Παρ' όλα αυτά, τα είκοσι δύο απέχουν πάρα πολύ από τα δεκατρία. Τώρα γνωρίζω περισσότερα, αλλά είμαι λιγότερο εύπιστος. Ο καθηγητής Μπέρκετ δεν θα κατόρθωνε να ασκήσει πάνω μου την ίδια μαγεία όπως τότε. Όχι ότι παραπονιέμαι!
-----
Εφόσον υπάρχει η ελεύθερη βούληση, τότε το κακό πρέπει να το προσκαλέσεις για να μπει.
-----
[...] όποιος νιώθει την ανάγκη να πει ότι δεν φοβάται, λέει ψέματα.
-----
Δεν είναι εύκολο να βάλεις στην άκρη τις πεποιθήσεις σου και πιστεύω ότι οι έξυπνοι άνθρωποι δυσκολεύονται πολύ. Οι έξυπνοι άνθρωποι ξέρουν πολλά, και ίσως γι' αυτόν τον λόγο νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα.
-----
Ήμουν μεγαλύτερος, ψηλότερος, ίσως και λίγο σοφότερος, όμως παρέμενα ο ίδιος άνθρωπος. Αλλάζουμε και δεν αλλάζουμε. Δεν μπορώ να το εξηγήσω. Είναι μυστήριο.
-----
"Μάθαμε κάτι που, κατά πάσα πιθανότητα, δεν έπρεπε να το γνωρίζουμε. Ό,τι έγινε, έγινε. Όλοι έχουν μυστικά, Τζέιμι. Θα το διαπιστώσεις κι εσύ ο ίδιος με τα χρόνια."
-----
Θυμήθηκα τις φορές που, καθισμένη στα γόνατα, έπαιζε μαζί μου με τα αυτοκινητάκια Matchbox στο διαμέρισμά μας. Προσπάθησα να πω στον εαυτό μου ότι αυτό ανήκε σε μια άλλη ζωή, αλλά το κόλπο δεν έπιασε, γιατί δεν ήταν άλλη ζωή. Ήταν η δική μου ζωή.
-----
"[...] κανένα παιδί δεν ονειρεύτηκε ποτέ όταν μεγαλώσει να γίνει αλήτης, πρύτανης πανεπιστημίου ή διεφθαρμένος αστυνομικός. Ούτε ονειρεύτηκε να μαζεύει τα σκουπίδια της Κομητείας Γουεστσέστερ, το σημερινό επάγγελμα του γαμπρού μου."
Η Λιζ γέλασε, ωστόσο δεν κατάλαβα γιατί ήταν αστείο να είναι κανείς σκουπιδιάρης.
-----
Προσπέρασε άλλη μια διπλή νταλίκα, προσέχοντας να βγάλει φλας αριστερά και μετά ξανά δεξιά. Γνωρίζοντας πόση σκόνη είχε καταναλώσει, ένιωσα έκπληκτος. Ευγνώμων επίσης. Δεν ήθελα να είμαι μαζί της, αλλά, το σημαντικότερο, δεν ήθελα να πεθάνω μαζί της.
-----
Μπορείς να νικήσεις τον διάβολο μία φορά -χάρη στην προνοητικότητα, στη γενναιότητα, από καθαρή τύχη ή με όλα αυτά μαζί- αλλά όχι μια δεύτερη. Μονάχα οι άγιοι μπορούν να νικήσουν τον διάβολο δύο φορές, πιθανόν ούτε κι αυτοί.
-----
Μπορεί ένα παιδί που τραγουδάει θαυμάσια να προέρχεται από τελείως παράφωνους γονείς· ένας σπουδαίος συγγραφέας ενδέχεται να προέρχεται από αγράμματους γονείς. Μερικές φορές το ταλέντο πηγάζει από το πουθενά -εκ πρώτης όψεως τουλάχιστον.
Stephen King, Αργότερα, μετάφραση Παλμύρας Ισμυρίδου, εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2021
*Φωτογραφία από εδώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου