Τρίτη 14 Νοεμβρίου 2017

Υπογραμμίσεις VIII: Stephen King (II)

Στο προσωπικό μου εικονοστάσι, ο Stephen King είναι ένας από τους μείζονες Αγίους. Από τότε που τον ανακάλυψα, μέσω του Κωστή Χριστοδούλου (aka Το Πράγμα), μου έχει προσφέρει αμέτρητες συγκινήσεις και ανακαλύψεις, πολλή και καλή παρέα.

Το 22/11/63 μου το έκαναν δώρο η Μαρία και ο Σταν, το 2014. Στα χρόνια που μεσολάβησαν μέχρι τον φετινό Αύγουστο, το βιβλίο έγινε αγαπημένο παιχνίδι της Ελένης: της άρεσε να το βγάζει από το (χαμηλό) ράφι της βιβλιοθήκης, να ξαπλώνει στον καναπέ και να κάνει ότι το διαβάζει -κι ας μην ήξερε ακόμα ανάγνωση. Κάποια στιγμή, το διάβασε η Σάντυ, αλλά δεν ενθουσιάστηκε. Φεύγοντας για τη Σαντορίνη για διακοπές, οπότε και το έβαλα βιαστικά μαζί με τα πράγματα που θα έπαιρνα μαζί, είχε πια φθαρεί σε μεγάλο βαθμό από τη χρήση.

Έχω πια διαβάσει πολλά από τα βιβλία του King, κι εύκολα μπορώ να καταλάβω πότε πέφτει σε ευκολίες ή επαναχρησιμοποιεί παλαιότερα τρικ του. Όμως στο 22/11/63 τον πέτυχα σε μεγάλη φόρμα: ώριμο, βαθύ, συγκινητικό.

Εκτός των άλλων, ήμουν κι εγώ στο κατάλληλο σημείο: διάβαζα για τον καθηγητή που ανακάλυψε μια τρύπα στον χρόνο και ταξίδεψε στο παρελθόν για να αποτρέψει τη δολοφονία του Kennedy, τη στιγμή που το δικό μου παρελθόν είχε επιστρέψει για να με βάλει σε νέα τροχιά.

Η σχέση μας ήταν πάντα αυστηρά πελατειακή. Εμένα μου άρεσε το φαγητό του κι εκείνου του άρεσε να μου το πουλάει.
-----
Η ζωή είναι ένα κέρμα που στριφογυρίζει.
-----
"Ασφαλώς και ξέρω τι λέει ο κόσμος. Μα δε δίνω σημασία. Τι να κάνω; Να κάνω τον κόσμο να πάψει να μιλάει; Είναι σαν να προσπαθείς να κάνεις τον άνεμο να πάψει να φυσάει".
-----
[...] Η ρωγμή που οδηγούσε στο παρελθόν πρέπει να ήταν οπωσδήποτε ευαίσθητη. [...] Ύστερα σκέφτηκα πως η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα ανακάλυπτε ότι μπορούσε να στείλει άντρες των Ειδικών Δυνάμεων στο παρελθόν για να αλλάξει ό,τι ήθελε. Δεν ήξερα αν ήταν εφικτό αυτό, μα αν ήταν, δε θα ήθελα με τίποτα οι τύποι που μας έδωσαν παιχνιδάκια σαν τα βιολογικά όπλα και τις έξυπνες βόμβες που καθοδηγούνται από κομπιούτερ να κουβαλήσουν την ατζέντα τους πίσω στη ζωντανή κι αθωράκιστη ιστορία.
-----
Παρ' όλο που οι έφηβοι είναι ευαίσθητοι και πληγώνονται εύκολα, δε δείχνουν συμπόνια. Αυτή έρχεται αργότερα στη ζωή. Αν, δηλαδή, έρθει καθόλου.
-----
[...] μου φάνηκε πως το να ζεις στο παρελθόν ήταν σαν να ζεις κάτω από την επιφάνεια του νερού και ν' αναπνέεις με αναπνευστήρα.
-----
Σχεδόν όλο τον καιρό που πέρασα στο Ντέρι ήμουν φοβισμένος. Υπήρχε όμως και κάτι άλλο, πολύ πιο έντονο. Κάτι σαν δέος, σαν να είχα φτάσει σε μια ευρύτατη κατανόηση. Σαν να κοίταζα -μέσα από ένα σκούρο γυαλί, καταλαβαίνετε- τον ίδιο το μηχανισμό του ρολογιού του σύμπαντος.
-----
[...] Μην κοιτάζεις πίσω. Ποτέ μην κοιτάς πίσω. Πόσες φορές το λένε αυτό μέσα τους οι άνθρωποι ύστερα από μια εξαιρετικά καλή (ή εξαιρετικά κακή) εμπειρία; Συχνά, υποθέτω. Και συνήθως η συμβουλή πάει χαμένη. Οι άνθρωποι είναι φτιαγμένοι για να κοιτάζουν πίσω. Γι' αυτό μπορούμε και γυρίζουμε το κεφάλι μας.
-----
Τους είχε πει καμιά ιστορία που εμφάνιζε τη γυναίκα του σαν λιγάκι βλαμμένη ή σαν κακούργα; Μάλλον. Κι εκείνοι τον πίστεψαν; Η απάντηση σ' αυτό ήταν εύκολη. Δεν έχει σημασία αν μιλάς για το 1958, το 1985 ή το 2011. Στην Αμερική, όπου ανέκαθεν η επιφάνεια περνάει για βάθος, οι άνθρωποι πιστεύουν πάντα κάτι τύπους σαν τον Φρανκ Ντάνινγκ.
-----
Ύστερα από τόσο χρόνο μακριά από τον υπολογιστή μου, συνειδητοποιούσα πόσο εξαρτημένος είχα γίνει απ' αυτό το γαμημένο πράγμα, να περνάω ώρες διαβάζοντας ηλίθια μέιλ και να μπαίνω σε ιστότοπους για τον ίδιο λόγο που οι ορειβάτες θέλουν ν' ανέβουν στο Έβερεστ: επειδή, απλώς, υπάρχει.
-----
Μόνο που τα παιδιά ξεχνάνε· αυτό το ξέρουν όλοι οι δάσκαλοι.

Και πιστεύουν ότι θα ζουν για πάντα.
-----
Μου άρεσε το γράψιμο, ανακάλυψα πως ήμουν καλός, αλλά εκείνο που αγαπούσα ήταν η διδασκαλία. Με γέμιζε με έναν τρόπο που δεν μπορώ να τον εξηγήσω. Ούτε και θέλω. Οι εξηγήσεις είναι φτηνιάρικα πράγματα.
-----
Του είπα πως είχα ψηφίσει Αϊζενχάουερ. Αυτός έδειξε να ικανοποιείται, αλλά μου συνέστησε στο μέλλον να περιορίζομαι "στα γενικώς αποδεκτά αναγνώσματα". Τα κουρέματα αλλάζουν, το ίδιο και οι φούστες και η αργκό, αλλά οι διευθυντές των σχολείων; Ποτέ!
-----
[...] η ουσία του θάρρους είναι η φρόνηση.

Η βλακεία [...] είναι ένα από τα δύο πράγματα που τα βλέπουμε εκ των υστέρων. Το άλλο είναι οι χαμένες ευκαιρίες.
-----
Ξέρετε ποιο είναι το ωραιότερο πράγμα όταν διδάσκεις; Είναι η στιγμή που ένα παιδί ανακαλύπτει το χάρισμά του κι εσύ είσαι μπροστά και το βλέπεις. Δεν υπάρχει παρόμοιο συναίσθημα.
-----
Στο θέμα του κεραυνοβόλου έρωτα, συμφωνώ με τους Μπιτλς: Πιστεύω πως συμβαίνει συνέχεια. Μ' εμένα και τη Σέιντι όμως δε συνέβη αυτό, παρ' όλο που την αγκάλιασα την πρώτη φορά που την είδα και της έπιασα με το δεξί μου χέρι τον αριστερό μαστό. Άρα, συμφωνώ και με τον Μίκι και τη Σίλβια που λένε πως ο έρωτας είναι παράξενος.
-----
Υπάρχουν κι άλλα πράγματα που σε ντύνουν, πέρα από τα ρούχα που βάζεις στο κορμί σου, αυτό το ξέρει ο κάθε δάσκαλός. Και τροφή δεν είναι μόνο αυτό που βάζεις στο στόμα σου.
-----
Σπίτι είναι να βλέπεις το φεγγάρι ν' ανατέλλει πάνω από ανοιχτές, κοιμισμένες εκτάσεις και να έχεις κάποιον να τον φωνάξεις να έρθει να το δει μαζί σου. Σπίτι είναι να χορεύεις με συντροφιά, κι ο χορός είναι ζωή.
-----
[...] η μίμηση είναι η πιο ειλικρινής φιλοφρόνηση.
-----
"[...] Πήγα πολλές φορές εκεί, πριν δυσκολέψει τα ταξίδια στην Κούβα η σημερινή κυβέρνηση. Είναι όμορφη χώρα... Και σήμερα, χάρη στον Φιντέλ, είναι μια όμορφη χώρα που ανήκει στο λαό της. [...] Αν νομίζεις ότι οι Αμερικανοί καπιταλιστές θα αφήσουν τον Φιντέλ, τον Ραούλ και τον Τσε να κάνουν ανεμπόδιστοι τα μαγικά τους, ονειρεύεσαι. Οι τροχοί της μοίρας γυρίζουν ήδη. [...]"
-----
"[...] Οι πολίτες των ΗΠΑ θα ζήσουν ευτυχισμένοι και θα πεθάνουν ικανοποιημένοι άμα έχουν ένα ψυγείο που φτιάχνει παγάκια, δύο αυτοκίνητα στο γκαράζ και σαπουνόπερες στην τηλεόραση. Η Μεγάλη Ηλίθια Αμερική λατρεύει το χαμόγελο του Κένεντι. Α, ναι! Μάλιστα! Παραδέχομαι πως έχει υπέροχο χαμόγελο. Ο Σαίξπηρ όμως δεν είπε ότι ένας άντρας μπορεί να χαμογελάει αδιάκοπα, αλλά να είναι φαύλος; Ξέρεις ότι ο Κένεντι έδωσε το οκέι σε ένα σχέδιο δολοφονίας του Κάστρο από τη CIA; Μάλιστα! Το προσπάθησαν ήδη και απέτυχαν, δόξα τω Θεώ. [...]"
-----
"[...] μην υποτιμάς την ικανότητα της αμερικανικής μπουρζουαζίας να εναγκαλίζεται το φασισμό αποκαλώντας τον λαϊκισμό. Και τη δύναμη της τηλεόρασης. Χωρίς αυτήν, ο Κένεντι δε θα είχε νικήσει με τίποτα τον Νίξον. [...] Κι επίσης, μην υποτιμάς τον τρόμο που νιώθει η Αμερική μπροστά σε μια κοινωνία στην οποία η φυλετική ισότητα θα είναι νόμος".
-----
Κάποιες φορές, αυτά που μας παρουσιάζονται ως επιλογές δεν είναι καθόλου τέτοιες.
-----
"[...] Το ξέρω πως η ζωή είναι σκληρή, όλοι το ξέρουν κατά βάθος αυτό. Γιατί όμως πρέπει να είναι τόσο άσπλαχνη; Γιατί πρέπει να δαγκώνει έτσι; [...] Γιατί να μην υπάρχει μια δεύτερη ευκαιρία;"
-----
[...] οι μικρές πόλεις είναι γεμάτες μεγάλα μάτια κι ακόμα μεγαλύτερα στόματα.
-----
Για μια στιγμή όλα ήταν καθαρά και ξάστερα. Ο κόσμος λες και δεν υπήρχε. Όλοι μας το έχουμε νιώσει αυτό. Πρόκειται για έναν τέλεια ισορροπημένο μηχανισμό από φωνές κι αντίλαλους  που παριστάνουν τους τροχούς και τα γρανάζια, ένα ονειρικό ρολόι που χτυπάει μέσα σε τούτη την κρυστάλλινη σφαίρα που αποκαλούμε ζωή. Πίσω του; Κάτω του και γύρω του; Χάος και έρεβος. Άντρες με σφυριά, άντρες με μαχαίρια, άντρες με όπλα. Γυναίκες που στρεβλώνουν όποιον δεν καταφέρνουν να υποτάξουν και ταπεινώνουν όποιον δεν είναι ικανές να καταλάβουν. Ένα σύμπαν φρίκης και απώλειας γύρω από μια φωτισμένη σκηνή όπου κάποιοι θνητοί χορεύουν αψηφώντας το σκοτάδι.
-----
Τα λόγια της, φυσικά, έκαναν την αίθουσα να γκρεμιστεί από τα χειροκροτήματα. Σε σκοτεινούς καιρούς, όταν ακόμα κι οι σοφοί νιώθουν αβεβαιότητα, οι διακηρύξεις αγάπης τα καταφέρνουν κάτι τέτοια.
-----
"Ο χρόνος είναι ένα δέντρο με πολλά κλαδιά".
-----
[...] θυμόμουν τις χειρονομίες του Κένεντι. Και το μορφασμό του. Αίσθηση χιούμορ. Αίσθηση της ουσίας των μικρών, ευχάριστων απροόπτων. Ο άνθρωπος στο παράθυρο του έκτου ορόφου της Αποθήκης Σχολικών Βιβλίων δεν είχε ούτε το ένα ούτε το άλλο. Το είχε αποδείξει ξανά και ξανά ο Όσβαλντ αυτό. Ένας τέτοιος άνθρωπος δεν είχε καμιά δουλειά ν' ανακατώνεται με την ιστορία.
-----
Όταν οι άνθρωποι αρχίζουν να χάνουν την ελπίδα, είναι μοιραίο να γίνονται εκρήξεις.
-----
[...] πιστεύω στην αγάπη. Πρόκειται για μια μοναδική μαγεία που φέρουμε όλοι μέσα μας. Δε νομίζω να είναι γραμμένη στ' αστέρια, αλλά πιστεύω πως το αίμα ελκύει το αίμα, η σκέψη τη σκέψη κι η καρδιά την καρδιά.
-----
Οι πολλαπλές επιλογές και πιθανότητες της καθημερινής ζωής είναι μια μουσική που στο ρυθμό της χορεύουμε. Είναι σαν τις χορδές της κιθάρας. Χάιδεψέ τες και θα βγει ένας ευχάριστος ήχος. Μια αρμονία. Μετά όμως αρχίζουν να προστίθενται χορδές. Δέκα, εκατό, χίλιες, ένα εκατομμύριο χορδές. Γιατί πολλαπλασιάζονται! [...] αν βάλεις τις ανάλογα πολλές χορδές στο όργανο του χρόνου, μπορείς να θρυμματίσεις την πραγματικότητα.
-----
[...] υπάρχει κι εκείνη η παλιά λαϊκή σοφία που λέει: "Μην κοιτάζεις από τις κλειδαρότρυπες, αν δε θέλεις να πληγωθείς". Έχει υπάρξει στην παγκόσμια ιστορία μεγαλύτερη κλειδαρότρυπα από το Διαδίκτυο;
-----
Όπως όλα τα γλυκά όνειρα, θα κρατήσει για λίγο... αλλά αυτό δεν είναι που κάνει τα όνειρα γλυκά; Ναι, έτσι νομίζω. Γιατί, όταν ο χρόνος έχει πια περάσει, δεν μπορείς να τον ξαναφέρεις πίσω.

Stephen King, 22/11/63, μετάφραση Γιάννη Σπανδωνή, εκδόσεις Bell

1 σχόλιο:

色情網站 είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.

Οι... "300" ηρωικοί αναγνώστες